|
GÓP-fréttir forsíða
* -
Í erli dægranna
ljóð eftir Pétur Sumarliðason
Í bókmenntagagnrýni DV þann 16. september 1996 skrifar
Sigríður Albertsdóttir, ritdómari blaðsins, eftirfarandi
ritdóm: |
Alltaf mætir auganu eitthvað nýtt
|
| Þegar Pétur Sumarliðason, kennari og rithöfundur, lést fyrir
15 árum skildi hann eftir sig ljóð sem hann hafði sjálfur ætlað
til útgáfu. Þessi ljóð hafa sonur hans og kona nú gefið út á
bók sem nefnist Í erli dægranna. Það er ekki nóg með að
ljóðin séu bæði gjöful og grípandi heldur er útlit bókarinnar
sérlega fallegt og vandað. Hvert ljóð er rammað inn í
einfalda umgjörð sem ljær bókinni gamaldags og um leið
rómantískan blæ. Slíka veislu fyrir augað er sjaldgæft að sjá í
nýjum bókum og enn fremur þann fyrirmyndarfrágang að
hafa efnisyfirlit fremst í bók og lista yfir upphafsorð ljóða í
lok bókar. |
Bókinni er skipt niður í þrjá hluta, 1. bók sem nefnist Brot,
2. bók sem heitir Við hvítan jökul og 3. bók, Í erli
dægranna. Í fyrsta og öðrum hluta er náttúran í
aðalhlutverki en í þeim þriðja reikar hugur höfundar vítt og
breitt og staldrar meðal annars við vatnið sem stöðugt
drýpur úr mælikeri tímans (Við áramót, bls 102). Í þessum
hluta er höfundur angurvær, dálítið dapur stundum:
- Æ, hversu var farið
með þá daga?
spyr hann í ljóðinu Allir dagarnir; en þó hann eigi engin svör
og gefi engin svör felur þessi upphrópun í sér það þægilega
æðruleysi sem einkennir allan hans kveðskap. Manni líður vel
við lestur þessara ljóða, þau eru hlý og ástúðleg. |
| Ljóðin í miðhlutanum eru hugleiðingar tengdar veru
höfundar við veðurathuganir undir suðvesturhorni
Vatnajökuls en þær stundaði hann í sjö sumur. Upp úr þeim
hugleiðingum verða til ljóð um kynleg og stórkostleg
fyrirbæri náttúrunnar: |
Frostnótt og heitur dagur
Í streng árinnar glitruðu
stálbláir steinar í botni.
Sólin var enn bak við jökulinn.
Frostnepja næturinnar
enn í kulinu.
- - -
Og sólin hellti geislum sínum
yfir jökulinn,
bláhvítur ísinn
varð að kolgráu vatni,
æðandi, beljandi vatni
er bruddi ís og grjót
með urgandi hljóði. (35)
|
| Þetta ljóð er aðeins eitt dæmi af mörgum um það hvernig
höfundi tekst á sinn látlausa hátt að koma sterkri og lýsandi
mynd til skila: hinum heillandi samruna dags og nætur, hita
og kulda svo og litadýrð hinnar ósnertu náttúru. Þannig eru
ljóðin í miðhlutanum hvert öðru myndrænna, og svo vitnað
sé í orð höfundar, þar mætir auganu alltaf eitthvað nýtt(39). |