GÓP-fréttir
FKE-vefurinn

Ólöf Pétursdóttir

Hér hefur Ólöf tekið saman merk atriði frá dvöl Dillons á Íslandi 1834-35.

Hún hefur stuðst við bókina
Mannlífsmyndir
, íslenskir örlagaþættir
eftir Sverri Kristjánsson og
Tómas Guðmundsson.

>> Ferð Arthurs Dillon til Íslands 1834-35

19 * Dillon var hér 1834 - 35.
Hann skrifaði bókina A winter in Iceland.
Bókin var gefin út í London árið 1840.

1834-5 Það var í ágúst árið 1834 að danskt herskip kom inn á leguna í Reykjavík. Það var komið til að sækja Friðrik Danaprins, seinna Friðrik VII, sem hafði dvalist um sumarið í umsjá Kriegers stiftamtmanns.

Auk háttsettra liðsforingja á skipinu voru tveir farþegar, Íslendingur og Breti. Þeir voru Tómas Sæmundsson, þjóðkunnur af ferðum sínum um alla Evrópu og hafði verið mörg ár í háskólanámi, og hinn var Arthur E.D.Dillon, efnaður aðalsmaður af tignarætt í Bretlandi, sem átti óðul og veiðilendur. Þeir töluðu báðir ítölsku og fóru samræður þeirra fram á því máli.

Ekki er að efa að Tómas hefur veitt félaga sínum margháttaða fræðslu um, land sitt og þjóð.

Tómas tók að sér að útvega Dillon húsnæði og fæði. Kunningi hans, Hannes St. Johnsen kaupmaður, lánaði tvær stofur. Þá var eftir að fá fæði og þjónustu. Tómas fór með Dillon í Klúbbinn sem var veitinga- og skemmtistaður bæjarbúa. Í því húsi var einnig spítalinn. Seinna varð þetta hús Hjálpræðishersins. Í Klúbbnum réð ríkjum maddama Sirre Ottesen sem í kirkjubókum er nefnd Sigrid Elizabet, var fædd í Kaupmannahöfn 1799 og hafði að mestu alist þar upp eins og málfar hennar þótti bera með sér. Hún þótti mikilsháttar að atgervi og glæsileik. Faðir hennar var Þorkell Guðmundsson Bergmann kaupmaður, seinna forstjóri Innréttinganna.

Þann tíma sem Friðrik Danaprins dvaldi í Reykjavík hafði honum verið tíðförult í Klúbbinn - Krieger stiftamtmanni til mikillar mæðu. Sirre Ottesen hafði gifst Lárusi Ottesen kaupmanni 1814 tæpra 15 ára. Þau eignuðust tvo syni, Þorkel Valdimar sem varð verslunarmaður í Reykjavík og Pétur Odd Ottesen sem seinna varð þjóðkunnur héraðshöfðingi. Hann var afi Péturs Ottesen alþingismanns.

Þau Sirre og Lárus skildu 1819. Eftir skilnaðinn eignaðist Sirre dóttur með ungum skólapilti, prestssyni frá Útskálum. Það barn dó litlu síðar. Það er af Sirre að segja að hún gerðist ráðskona í Petræusarhúsi hjá Petersen faktor. Hann var einhleypur 28 ára gervilegur maður. Með þeim tókust góð kynni og ól hún faktornum son, Carl Petersen. Hann dó á fyrsta ári.

Arthur Dillon ferðaðist um nágrenni Reykjavíkur og fór að Gullfossi og Geysi. Veturinn gekk snemma í garð með frostum, langvarandi stormi og hretviðrum. Þá varð kalt í stofum kaupmannsins. Þar var engin kynding. Varð það úr að Dillon flutti í Klúbbinn.

Með þeim Sirre tókst góður vinskapur. Þegar leið á veturinn fór Sirre að þykkna undir belti. Hinn 13. júní elur hún dóttur sem breskur aðalsmaður gefur nafn móður sinnar, Henríetta Dillon.

Sirre Ottesen var mæld út lóð undir hús og matjurtagarð. Tekið var til við byggingu hússins. Hvorki skorti Sirre hugmyndir né fjármuni til að gera húsið sem best úr garði. Þar voru gerðar arinn-eldstór í fleiri stofum en einni að enskri fyrirmynd.

Dillon hafði hug á að setjast að á Íslandi til frambúðar og giftast Sirre Ottesen. Stirðlega gekk að fá leyfi til hjónavígslu. Kansellíið hafnaði henni. Einn íslenskur embættismaður ætlaði að framkvæma á eigin ábyrgð hjónavígslu þeirra. Það var Gunnlaugur Oddsson dómkirkjuprestur en svo óheppilega vildi til að hann lést áður en af því varð.

Dillon skrifar bróður sínum, Constantine, 6. mars 1835 og biður hann að annast ýmis erindi fyrir sig - svo sem að senda sér ýmislegt úr innbúi sínu, borðbúnað, fatnað, veiðibyssur, rúmstæði og fleira sem bróðir hans telji að geti komið honum að notum. Dillon skrifaði einnig móður sinni og bað hana að senda sér peninga. Af þessu varð aldrei. Ekki mæltist þessi ráðagerð vel fyrir hjá fjölskyldu Dillons, einni elstu og auðugustu aðalsætt Bretlands. Constantine, bróðir Dillons, kemur til Reykjavíkur og vill kynnast af eigin raun hvað villt hefur um fyrir bróður hans í þessu undarlega landi og verða honum síðan samferða heim.

Dvöl Arthurs Dillons á Íslandi er lokið.
Hann kveður Sirre Ottesen og heldur til skips ásamt bróður sínum.
Dillon arfleiddi Henriettu, dóttur sína og Sirre móður hennar að hluta eigna sinna.

Henríetta giftist Pétri L. Livinsen, dönskum kaupmanni árið1862. Þau eignuðust son, Pétur Arthur. Hann dvaldi lengi í Danmörku hjá föðurfólki sínu. Þegar hann kom til Íslands hafði hann meðferðis legstein yfir föður sinn en náði ekki að fylgja móður sinni til grafar. Lengst af voru þær samvistum, Sirre og Henríetta dóttir hennar, en undir það síðasta fluttist Sirre til sonar síns, Péturs á Ytra-Hólmi. Þar dó hún 78 ára þann 26. janúar 1878. Að eigihn ósk var hún jörðuð í Reykjavík.

Dillon lávarður ritaði bók um ferð sína og dvöl á Íslandi, A winter in Iceland, sem út kom í London árið 1840.

Á seinni árum gekk hús Sirre undir nafninu Dillonshús og var fyrsta húsið sem flutt var á Árbæjarsafnið.

Seinni tíma heimildir herma að Arthur Dillon hafi lifað kyrrlátu lífi á ættarsetri sínu í Oxfordshire. Hann átti mörg ár framundan enda þrettán árum yngri en Sirre Ottesen. Árið 1843 gekk hann að eiga írska hefðarkonu og eignuðust þau tvo syni, Harald og Konrad. Ungur nam Dillon við háskólann í Oxford, Trinity College, og gat sér gott orð fyrir gáfur og lærdóm. Kominn fast að áttræðu hafði hann enn Hómer á hraðbergi.

Arthur Dillon lést 1892.

Um 1875 kvaddi kona dyra í húsi einu í London og hitti þar son Arthurs Dillons.
Hún kvaðst vera hálfsystir hans frá Íslandi.
Þar var komin Henríetta Livinsen.
Ekki fara sögur af þeirri heimsókn eða hvort hún hitti föður sinn.
Henríetta lést 18. september 1885, fimmtug að aldri.

Til er á Þjóðminjasafni undir safnnúmeri 1069 silfurkanna sem var gjöf til Henríettu frá föður hennar, Arthur Dillon lávarði.

Á framhlið könnunnar er grafið:

To Henriette Livinsen

The Gift Of Her Father 1871.

Efst á þessa síðu * FKE-vefurinn * Forsíða GÓP-frétta