Forsíða


Námskrár-ferillinn

Námskrá skóla tekur sífelldum breytingum. Sumar eru minni háttar og hafa aðeins áhrif í einni námsgrein eða í einum áfanga í einum skóla. Aðrar eru meiri háttar og hafa jafnvel áhrif á alla skóla landsins. Breytingaferilinn má greina í nokkra áfanga. Hér er stuðst við Mars&Willis - sjá mynd á bls. 153.

Átta
varnaðarorð!		 Ætlarðu að breyta námskránni? Breyta um námsefni? Gættu þín! Gleymdu aldrei varnaðarorðum Fullan frá 1993:

  • (1) Það er engin leið að segja hvað það er sem mestu máli skiptir. Eftir því sem flækjustigið vex er vonlausara að reyna að trompa eitthvað í gegn.
  • (2) Breyting er ferli sem ekki verður forritað. Breyting er óregluleg, hlaðin óvissu og spenningi og stundum snýst hún gegn þér.
  • (3) Við fögnum vandamálunum. Þau eru óhjákvæmileg og án þeirra lærum við ekkert.
  • (4) Hugsjónir og markvissar áætlanir koma seinna. Of bráðar hugsjónir og of bráðar áætlanir leiða í óefni.
  • (5) Einstaklingsvægið og hópvægið verða að haldast í hendur. Það finnst engin einhliða lausn á einangrun og hóphugsun.
  • (6) Hvorki dugar miðstýring né dreifstýring. Bæði ofanstýring og neðankomur eru nauðsynlegar.
  • (7) Ef árangur á að takast er nauðsynlegt að draga að upplýsingar frá útaðilum. Hæfustu stofnanirnar læra bæði af sjálfum sér og öðrum.
  • (8) Sérhver einstaklingur er breytir. Breyting er allt of mikilvæg til þess að hún sé látin sérfræðingum í hendur. Persónuleg ákvörðun, nám og leikni hvers einstaklings er ætíð hans lokavörn og besti sóknarkraftur.
1 - Þrýstingur
vex á að gera
tiltekna
breytingu á
námskrá		 Hugmyndir að breytingu á námskrá geta komist á loft hvar sem er í þjóðfélaginu. Þegar vakin hefur verið á þeim athygli gerjast þær og annað hvort gufa upp vegna þess að þær teljast ekki eiga rétt á sér - eða þær eflast og vekja athygli þeirra sem geta stuðlað að breytingu á námskrá.

Breyting á námskrá merkir að nýtt námsefni skal koma til sögunnar. Oft fylgir með að eldra námsefni skal víkja eða breytast.

2 - Undirbúningur,
skipulagning og
hönnun náms-
efnisins		 Þegar þeir, sem stuðlað geta að breytingu námskrár, ákveða að hrinda breytingastarfi í framkvæmd þurfa þeir að gera sér hugmynd um þá aðferð (hverja á að velja til verksins, hvar eiga þeir að vinna, hvernig eiga þeir að skila af sér) sem þeir hyggjast beita svo að breytingin nái í raun fram að ganga - þ.e. til þess að hinu nýja/breytta námsefni verði miðlað í kennslustofunum.

Ef námskrárbreytingin á að eiga möguleika á að ná fram að ganga - þ.e. virka í kennslustofum - þarf að gera ráð fyrir að innri samhengi skóla eru ólík. Þar er átt við atriði eins og stjórnun, samstarf og samskipti bæði milli stjórnenda, þeirra og kennara og nemenda og innbyrðis milli allra hópa. Einnig skiptir máli hvernig samskipti skólans eru við útaðila eins og foreldra, bæjarbúa og skólayfirvöld.

3 - Útbúin
kennslugögn		 Ef þau eru útbúin af kennara til kennslu í bekk skiptir máli að þau nái fram tilætluðum árangri í námi nemendanna. Ef þau eru hins vegar útbúin hjá ráðuneyti og send út í skólana skiptir máli að þau séu þannig úr garði gerð að kennarar sjái sér fært að taka þau í notkun.

Námskrárbreytingar eru ekki unnar í tómarúmi svo að bæði fréttist af þeim og einnig eru þær kynntar bæði óbeint og einnig á skipulegan hátt. Heimabreytingar kvisast út en útibreytingar eru boðaðar, kynntar og auglýstar.

4 - Viðtökur
hinnar
breyttu
námskrár		 Allt er í besta gengi ef skólasamfélagið hefur beðið með óþreyju eftir að fá í hendur hið nýja efni því menn voru löngu sannfærðir um að breyta þurfti til. Þessu er hins vegar ekki alltaf svona varið. Mörg dæmi eru um kostnaðarsaman undirbúning námskrárbreytinga og dýra framleiðslu námsefnis sem aldrei komst í notkun. Hvað veldur því að sumar breytingar ná strax fram að gang en aðrar aldrei?
5 - Hagnýting
námsefnisins		 Þegar kennarar hafa kynnst námsefninu og prófað að nota það standa vonirnar til að þeir taki það upp í reglubundinni kennslu sinni.
6 - Samsömun
breytingarinnar		 Að lokum verður þessi breyting ekki lengur breyting heldur sjálfsagður hluti námskrárinnar og það sem fyrir var tilheyrir fortíð og er úr sögunni. Breytingin hefur fest í sessi. Hún er orðinn hluti af daglegu viðmiði kennaranna.
7 - aftur í 1 Hugmyndir að breytingum - jafnvel á þessu sama sviði - eru sífellt á lofti ...

Efst á þessa síðu * Forsíða