Forsíða


Þú vissir -
eða veist það nú!

Efni:

*  *

*  *  *
Bakþanki
Láru G. Sig
Konan
á lækna-
stofunni

 

Upp

Aldur og ævi

Í sérstaklega góðum bakþanka Fréttablaðsins 9. okt. 2017 nefnir Lára G. Sigurðardóttir rannsókn dr. Ellen Langer frá árinu 1979:

"„Ég spái aldrei í því hvað ég er gömul“ svaraði hún létt á brún á læknastofunni þegar ég spurði hvernig hún færi að því að eldast svona vel. „Og mér lyndir vel við ungt fólk sem eldra og hugsa aldrei um aldursmun. Síðan er ég alltaf með nóg af verkefnum.“ Þegar við kvöddumst lagði hún hönd á öxl mína og bætti við: „Síðan fer ég í göngutúra, sund og hjóla.“

Það er eins og sumir séu sífellt að bæta lífi við árin meðan aðrir virðast aðallega bæta árum við lífið. Hvað gerir suma svona drífandi og kraftmikla? Ætli áhugi á lífinu láti mann gleyma aldrinum? Getur verið að árin iði af lífi þegar við setjum athygli á það sem við getum gert og leyfum okkur að vera ung í hjarta?

Árið 1979 gerði dr. Ellen Langer, prófessor við sálfræðideild Harvard háskóla, rannsókn á 75 ára körlum. Ellen fékk þá til að ferðast með huganum tuttugu ár aftur í tímann með því að láta þá ganga um með gömul persónuskilríki, klæða sig og spjalla eins og árið væri 1959. Þeir sáu heiminn aftur með sínum 55 ára augum.

Dr. Langer lék forvitni á að vita hvort hugsanir okkar gætu mótað hvernig líkaminn eldist. Í stuttu máli var niðurstaðan sú að mennirnir bættu sig á öllum sviðum – þeir urðu liðugri, sýndu betri líkamsstöðu og aukinn styrkleika í höndum, sjónin batnaði, greindin jókst og þeir stóðu sig betur á minnisprófum. Síðan litu þeir unglegri út.

Vissulega bætir líkaminn við sig árum en manns stærsta hindrun er oft eigin hugur. Við getum valið um að vera sífellt að minnast á hversu gömul við séum orðin eða hugsað eins og áttræða konan á læknastofunni og látið aldurinn ekki flækjast fyrir okkur."

Lára !! Kærar þakkir fyrir þennan úrvals bakþanka!! sem hringir leiðbeiningarbjöllum til allra sem eru svo lánsamir að hugleiða málið.

Veistu að það getur tekið sextuga manneskju örfá ár að sefja sér það viðhorf að hún sé orðin öldruð. Aðra tekur það lengri tíma - jafnvel áratugi - en þegar það hefur tekist er persónan komin í sína loka-biðstöðu. Það er auðvitað von því þeir yngri líta á eldri sem brothætt uppþornað jólatré og það viðhorf skilar sér á ótal vegu.

Ef þú finnur að þú ert að hverfa á vald ellisefjunarinnar - gríptu þá boltann og snúðu sefjuninni við - til dæmis með þeim aðferðum sem dr. Ellen Langer notaði í rannsókn sinni fyrir 38 árum - og öllum þeim öðrum trikkum sem þú í raun nauðaþekkir. Gangi þér vel!! Upp

Áfengið

Upp

Norðanfari, 18. ár. Nr. 41-42. Akureyri, 25. ágúst 1879.
Spurningar Finns forvitna:
I. Hversu margir eru þeir prestar hér á landi sem alveg eru lausir við ofdrykkju?

*  *

*  *  *

Barnið

Upp

Ritari hugleiddi þetta aldrei í samfélagi barna sinna - sem oft kom honum á fremur svalan klaka.

Hefði gjarnan viljað rekast á svona samantekt fyrir 60 árum.

 

Upp

Hvað ætti barnið að geta?
Hugmyndalisti þýddur af netinu

Frá www.TheMontessoriNotebook.com - þaðan kemur listinn 12-18 mánaða
Yndislegt er að sjá hversu börnin gleðjast yfir að geta gert nytsamt viðvik. Sumum finnst ótrúlegt að þau geti það sem hér er talið - en ef þú vilt að barnið þitt - ekki aðeins nái að leysa þessa hluti af hendi - heldur líka njóti þess að liðsinna við heimilisverkin (og hvaðeina) þá fylgdu þessum ráðum:
1. Aldrei neyða barnið - þið getið gert verkið hlið við hlið eða þú leggur lið eftir þörfum.
2. Reyndu að eiga tæki (t.d. sóp) í barns-stærð svo samræmið verði betra.
3. Farðu þér hægar svo barnið nái að læra hvernig skal vinna verkið.
4. Hafðu hreyfingarnar hægar og talaðu minna - þá er hægara fyrir barnið að gera eins.
5. Eigðu gleði við heimilisverkið þegar ungi heimsborgarinn er einnig að.
6. Slakaðu á fullkomnunaráráttunni - þótt ekki fari allt sem best á fyrstu stigum.
7. Byrjaðu á því einfalda - þegar það er komið má bæta því næsta við.
8. Hafðu gaman af þessu. Ef það verður erfitt - gefðu því dálítið frí - og byrjaðu aftur!

 

12-18 mánaða:

Eldhús:

Hella vökva í glas úr lítilli könnu
Bæta mjólk á morgunkornið
Moka morgunkorni í matarskál
Þurrka útfyrir-gusu með þurrku
Fara með disk fram í eldhús
Drekka lögg úr glasi

Svefnherbergi:

Sækja bleyju/nærför
Setja óhrein föt í körfuna
Draga frá glugganum
Velja milli tveggja fatnaða
Klæðast með aðstoð
Fara úr sokkum

Baðherbergi:

Bursta hárið
Bursta tennur með hjálp
Þvo hendur
Taka til baðfötin
Sækja og hengja upp handklæði

Annað:

Hjálpa til við að taka saman leikföngin
Sækja skó
Hjálpa eldri/foreldri (geturðu sótt .. ?)
Kveikja og slökkva ljós

Listi frá Flanders Family Website
http://www.flandersfamily.info/web/organization/printable-charts/

2-3 ára:

Setja leikföng í kassann
Setja bækur í bunka á hilluna
Setja óhreinu fötin í körfuna
Setja ruslið í ruslakörfuna
Sækja við í arininn
Brjóta saman tuskur
Setja á matarboðið
Sækja bleyjur og þurrkur
Þurrka ryk af lágborði

4-5 ára:

Gefa gæludýrum
Þurrka það sem sullast
Tak upp leikföng
Búa um rúmið
Laga til í svefnherberginu
Vökva blómin
Raða hreinum hnífapörum
Taka til léttan bita
Nota hand-ryksugur
Taka af eldhúsborðinu
Þurrka upp og setja í skápa
Sótthreinsa hurðarhúna

6-7 ára:

Tína saman rusl
Brjóta saman handklæði
Rykstrjúka gólf
Taka úr uppþvottavélinni
Brjóta saman þvegna sokka
Reyta arfa
Raka saman laufi
Afhýða kartöflur og gulrætur
Útbúa salat
Setja nýja klósettrúllu á sinn stað

8-9 ára:

Setja í uppþvottavélina
Skipta um ljósperu
Þvo óhreinar flíkur
Hengja til þerris og brjóta saman flíkur
Rykbanka húsgögn
Vökva garðinn
Koma innkaupsvörum fyrir
Steikja hrærð egg
Baka smákökur
Fara göngutúr með hundinn
Sópa stéttina
Þurrka borðið

10-11 ára:

Hreinsa baðherbergið
Ryksuga gólfteppið
Hreinsa á kommóðunni
Full-hreinsa eldhúsið
Taka til einfalda máltíð
Slá blettinn
Sækja póstinn
Laga smálegt ss. saumsprettu/festa tölu
Sópa bílskúrinn

12 ára og eldri:

Þvo gólf
Skipta um perur í loftljósum
Þvo og ryksuga bílinn
Klippa runnana
Mála veggi
Kaupa eftir innkaupalista
Elda fullbúinn mat
Baka brauð og köku
Sinna einföldu heimilis-viðhaldi
Þvo glugga
Strauja
Gæta yngri barna

Upp

Besta Besta sparnaðarráðið er einfaldlega að kaupa aldrei í dag það sem eins má kaupa á morgun.
Bílastæða-
vesen ?!!

Ath!
nú (2015) er
minnsta sektin
kr. 10.000

Óvænt stöðusekt í Rvík ??

Þá opnast yfirlit með öllum upplýsingum um þessa kæru - ásamt mynd af bílnum í brotastöðunni. Upp

BÓLAN

Upp

Bólan á andlitinu, höndinni, líkamanum

Það er sláandi að sjá bólusprettuna á andlitum kvikmyndaleikara - rétt eins og þeir telji þær sjálfsagðan hluta af sjálfum sér í staðinn fyrir að líta á þær eins og sníkjufarþega.

Ert þú með bólu eða vörtu eða þykknun undir húð - sem ergir þig?

Prófaðu að stugga við henni. Nuddaðu hana í heila mínútu - einu sinni á dag. Má  þó gjarnan vera tvisvar - þ.e. kvölds og morguns.

Erfitt er að nudda þéttilega án þess að nota áburð til að fingurnir renni. Ýmsir áburðir kunna að vera öðrum betri til hjálpar í þessu stríði en ágætt er að nota sveppaáburðinn PEVARYL (1%). Hann fæst án lyfseðils, virkar á sveppi alls staðar og - eins og segir í leiðbeiningunum: "Halda skal meðferðinni áfram í tvær vikur eftir að einkenni eru horfin." Það er sem sagt ekki gert ráð fyrir að um sé að ræða hámarkstíma sem nota megi áburðinn samfellt. Notkunarlotan getur staðið árum saman. Auðvitað er það svo að óhenju mikið er af margvíslegum sveppi sem sækir í og situr í húðinni - sem kemur til dæmis í ljós þegar skeinur í andliti gróa seint. Þar getur reynst undarlega áhrifaríkt að bera Pevaryl á sárið og eftir skamma hríð gengur sárinu vel að gróa. 

Eftir mánuð er líklegt að komi í ljós hvort viðfangsefnið lætur sig. Ef breyting verður á húðinni er ljóst að leynigesturinn er óánægður með athyglina. Húðin getur orðið þykkari og þéttari og það geta myndast harðari hemanir eins koma yfir sár. Í slíkar hemanir er sjálfsagt að klóra til að fylgja áburðinum eftir - þá kemur í ljós að lokum hvort gesturinn eyðist eða meira þarf til.

Athugaðu að þú þarft að nudda með nokkru afli. Rétt eins og ef þú ert í beinu stríð við svepp - t.d. rauðpunktaþrjótinn sem getur birst við örláta notkun Tea Tree - olíunnar, leggur undir sig svæðin og fer upp fót frá tám og Lamisyl gefst upp á. Þar dugur Pevaryl - en ekki er nóg að smyrja bara og sjá svo til, Nudda verður af afli góða stund til að áburðurinn gangi vel inn í húðina. Vinnst á tveimur til fjórum mánuðum.

 Bólur og slíkt lið er yfirleitt ekki þú. Það eru sníkjufarþegar sem gert hafa þig að sínum vagni. 
Já, - ritari hefur verið í mislöngum stríðum sem flest hafa skilað árangri. Sum stóðu stutt - svo sem minna en hálft ár - áður en til grófari átaka kom - og sum hafa staðið samfelld tvö til þrjú ár og standa þar enn. Gott væri að vita hvort áhrifaríkari áburður er til - en vel að merkja - hann verður að vera þannig að líkaminn þoli hann langtímum saman.   

>> Upp *  *  *  Upp

Brúð-
kaupa-
heitin

Frá
Wikipedia
 

Upp

 

Listi yfir heiti brúðkaupsafmæla: Upp

1 ára - Pappírsbrúðkaup
2 ára - Bómullarbrúðkaup
3 ára - Leðurbrúðkaup
4 ára - Blóma- og ávaxtabrúðkaup
5 ára - Trébrúðkaup
6 ára - Sykurbrúðkaup
7 ára - Ullarbrúðkaup
8 ára - Bronsbrúðkaup
9 ára - Leir / Pílubrúðkaup
10 ára - Tinbrúðkaup
11 ára - Stálbrúðkaup
12 ára - Silkibrúðkaup
12 og hálft ár - Koparbrúðkaup
13 ára - Knipplingabrúðkaup
14 ára - Fílabeinsbrúðkaup
15 ára - Kristalbrúðkaup
20 ára - Postulínsbrúðkaup
25 ára - Silfurbrúðkaup
30 ára - Perlubrúðkaup
35 ára - Kóralbrúðkaup
40 ára - Rúbínbrúðkaup
45 ára - Safírbrúðkaup
50 ára - Gullbrúðkaup
55 ára - Smaragðsbrúðkaup
60 ára - Demantsbrúðkaup
65 ára - kórónudemantabrúðkaup
70 ára - járn og/eða platínumbrúðkaup
75 ára - atóm og/eða gimsteinabrúðkaup Upp

Bænin

*

*

*

*

*

*

*

*

*

Styrking
sjálfsins

Þessi texti er
gamall en hér
tekinn úr
Blaðinu
20. maí 2005.

Upp

 

Máttur bænarinnar
Bænin er afar öflug sjálfssefjun//sjálfsdáleiðsla sem hjálpar persónunni að safna öllum mætti sínum að umbeðnu markmiði. Í hugskoti okkar togast á ólíkar óskir og þar er að finna margvíslegar röksemdir fyrir heppileika annarra markmiða. Ég vil gera Sveinu það til geðs að friðmælast við Siggu en það mun auðvitað hafa það í för með sér meiri samskipti við hana og hennar fjölskyldu sem ... og þegar Sveina spyr hvort ekki sé allt í lagi finn ég að kvíði vex innra með mér og leirtauið í höndum mér er farið að rekast harkalega saman. Ég er í uppnámi. Eftir að hafa beðið þeirrar bænar á hverju kvöldi í heilan mánuð að mér megi auðnast að friðmælast við Siggu finn ég að ýmis ásteytingarefni eiga sér ef til vill lausnarleiðir og að uggur minn er sennilega alltof mikill og eiginlega of mikill og eiginlega kannski ástæðulaus og þegar ég hugleiði þetta við uppvaskið er leirtauið hætt að rekast saman og ég fæ ekki lengur kvíðaköst. Mín margvíslegu viðhorf eru að samræmast. Verkkvíði minn er eiginlega horfinn. Í dag finnst mér þetta ekki lengur neitt mál ...

Þetta hefur auðvitað ekkert með guðið að gera.

Notaðu sömu aðferð til að styrkja þitt eigið sjálf.
Segðu með innlifun að minnsta kosti tvisvar á dag:

  • Ég er sterk/sterkur.
  • Ég get gert allt sem ég vil.
  • Ég er falleg manneskja.
  • Ég er engum háð/háður og stend á eigin fótum.
  • Ég geri líf fólksins í kringum mig skemmtilegra.
  • Ég er vel gefin/gefinn og bý yfir styrk til þess að fara þangað sem ég vil.
  • Ég er hress og skemmtileg/skemmtilegur.
  • Ég bý yfir ótal kostum þótt ég sé ekki fullkomin/fullkominn. Það er heldur enginn fullkominn.
  • Ég ætla mér að lifa lífinu og skemmta mér á mínum forsendum.
  • Ég ... (bættu því við sem þú sérð að vantar!)

Virka
bænir
??

Upp

Lestu hér um Miklu bæna-tilraunina

Trúarsjóður í Bandaríkjunum kostaði 2,4 milljónum dollara til verksins og stjórnandi þess var læknir sem var verðlaunahafi hjá sjóðnum. 
Niðurstöður voru birtar árið 2006.

Stubbur
Dawkins

Sjá einnig stubb (stutta grein) þar sem Richard Dawkins ber saman áhrif vísinda og trúarbragða. 

Upp *

*  *  *

Eitrið
Coca-Cola

 

 

Upp

HVERNIG fer CocaCola að því
>> að koma öllum þessum sykri ofan í þig -
>> og hvaða ógagn gerir það líkamanum?

Sjá hér greinina eftir Wade Meredith frá 23. júní 2010
Sjá hér á youtube

coke-líkaminn

Þetta er eitur sem eyðileggur beinagrindina
- en ótalmargir drekka það samt!

2015_08_20 * Mikið áfall

Hefurðu nokkru sinni hugleitt
hvað gerist í líkamanum
eftir að hafa drukkið úr einni lítilli 330 ml flösku
- einn góðan gúlsopa -
af þessum eftirlætisdrykki þínum?

Nýjar rannsóknir hafa leitt í ljós hvað fer í gang þegar þú færð þér fyrsta sopann og hver eru áhrif drykkjarins næsta klukkutímann - en þá er þeirri lotunni lokið.
Sá sem hefur ánetjast kókinu verður alltaf að taka aðra lotu - sem fyrst.

Fyrstu 10 mínúturnar: Líkaminn hefur tekið við 10 teskeiðum af sykri sem er hundrað sinnum meira en EINN ráðlagður dagskammtur. Þér verður ekki óglatt af þessum ofurskammti af sykrinum vegna þess að með fylgir nóg af fosfórsýru til draga svo úr sætubragðinu að þú tekur eiginlega ekki eftir því.

Þegar 20 minútur eru liðnar: Blóðsykurinn er kominn í efstu hæðir - og það virkar á insúlínið. Lifrin bregst við og hamast við að breyta sykrinum í fitu.

Þegar 40 minútur eru liðnar: Allt koffeinið í drykkunum hefur nú náð fullum áhrifum á líkamann. Sjáöldur augnanna eru þanin/útvíkkuð, blóðþrýstingurinn hefur hækkað. Til að sporna við þessu sleppir lifrin frá sér meiru af sykri í blóðið. Adenosinið í heilanum er nú orðið svo ráðandi að ekki er unt að sofna.

Þegar 45 minútur eru liðnar: Líkamin örvar dopaminframleiðsluna sem er vellíðunarvaki heilans. Virknin er eins og ef tekið er inn heróin.

Þegar 60 minútur eru liðnar: Fosfórsýran bindur kalk, magnesíum og sink í smágirninu, sem er næst maganum, upphaf þarmanna, og eykur brunann. Til þess fer mikið magn af sykri og sætefnum sem einnig eykur útfellingu kalk í þvagið.

Þegar 60 minútur eru liðnar: Koffeinið verkar alltaf til aukinnar framleiðslu á þvagi og nú er sá kraftur kominn á fullt - svo að nú þarftu að pissa. Það er núna sem þú tapar í þvaginu öllu því magni af kalki og magnesíum og sinki sem var einmitt á leiðinni inn í beinagrindina. Um leið glatarðu natríum, rafeindum og vatni.

Þegar 60 minútur eru liðnar: Nú hrapar blóðsykurinn og fráhvörfin hellast yfir. Ef til vill byrjarðu með að verða uppstökkur og ergilegur. Þú hefur líka misst úr líkamanum allt það vatn sem var í drykknum - það bunaði út með öll mikilvægu næringarefnin sem annars hefðu farið til að viðhalda vökvajafnvæginu og styrkja beinagrindina og tennurnar.

Coca-cola drykkjan stefnir líkamanum í kalkskort, almennan vítamínskort, veiklun beinagrindar og tanna - og lifrin er alltaf á fullu.

***********************
Sjá hér viðtal við James Quincy forseta 'Coca-Cola Europe'
>> https://www.youtube.com/watch?v=ugFock3p2xE&feature=youtu.be&t=3
***********************

Ef til vill getur það hjálpað þér við að skipta um skoðun á þessum drykk
að skoða eftirfarandi lista yfir nytsemi hans til annars en neyslu:

– Margir dreifingaraðilar í USA nota hann til að hreinsa bílvélar að utan.

– Lögreglumenn í USA hafa gjarnan flösku af coca-cola í bílnum til að geta þvegið blóð af götunni eftir bílslys.

– Coca-cola er ágætt til að eyða ryðblettum á bílum. Helltu úr flöskunni yfir blettinn og hann hverfur.
(Þetta hefur ritari raunar prófað - en er ekki viss hvort virkar.)

– Þurfirðu að ná út ryðgari skrúfu skaltu væta klút í coca cola - halda honum að skrúfunni og jukka henni með skrúfjárninu í fáeinar mínútur.

– Ef þú þarft að ná bletti úr fötum skaltu hella coca-cola á blettinn - eða óhreinindin - og þvo svo eins og venjulega í þvottavélinni. Þú munt undrast árangurinn.

– Í Indlandi nota sumir bændur coca-cola í staðinn fyrir dýr sprautuefni til að halda skordýrum frá og segja árangurinn jafngóðan.

– Er klósettið þitt óhreint og erfitt að hreinsa það? Helltu í það coca-cola og láttu vera þar uns næst þarf að sturta niður. Athugaðu áhrifin!!

Coca-cola er óneitanlega til margs nytsamt - en enginn ætti að drekka það.
Mjög margt fólk hefur enga hugmynd um hvað það gerir sínum eigin líkama þegar það drekkur coca-cola.
Það er því afar mikilvægt að koma þessum upplýsingum sem víðast á framfæri
. Upp

*  *

*  *  *

Darwin
og almenn
þekking

2006

Upp

Darwin og staða þekkingar um uppruna lífsins árið 2006

Ein og hálf öld er senn liðin síðan Charles Darwin birti árið 1859 tímamótaverk sitt Uppruna tegundanna. Economist birti könnun á því hvernig þjóðir hafa tileinkað sér þróunarkenninguna.
Íslendingar eru á toppnum.

Upp

Dekkja-
textar

Upplýsingar
af gamalli
blaðaúrklippu

Sjá hér næst
fyrir neðan
frábæra
skýringarmynd
af FÍB-vefnum

Upp

 

Hvað merkja texta- og talnarunurnar á bíldekkjunum?
  • Nafn framleiðanda og tegund dekksins eru yfirleitt mest áberandi - þ.e. með stærstu stöfunum.
  • Talnarunan - 195/65R15 -
    • 195 segir til um breiddina á slétta slitfletinum sem snertir veginn - í millimetrum.
    • 65% af breidd slitflatarins er hæð dekksins frá felgunni. Hæð þessa dekks frá felgunni er því 65% af 195 eða 195 * 65% = 126,75 millimetrar - þ.e.: tæpir 13 sentimetrar.
    • R merkir að þetta er Radial-dekk. Þegar enginn bókstafur er í þessu sæti er um að ræða dekk sem er uppbyggt á svonefndan Diagonal-máta - og er nánast hætt í framleiðslu fyrir venjulega bíla.
    • 15 segir fyrir um að felgustærðin skal vera 15" = 15 tommur.
  • Talnarunan - 91T -
    • 91 segir til um burðarþolið. Hér er það 91 * 5,792 (án þess ritari viti hvers vegna) = 527 kg fyrir hvert dekk.
    • T segir til um að hraðatakmörk þessa dekks eru 190 km/klst.
      • Bókstafirnir merkja:
        L = 120, M = 130, N = 140,
        P = 150, Q = 160, R = 170,
        S = 180, T = 190, U = 200,
        H = 210, V = 240, W = 270,
        Y = 300.
    • M+S eða M&S merkir mold og snjór eða að um er að ræða heilsársdekk.

Af
FÍB-vefnum
sótt
30. okt. 2012

 

 

Upp

 

1).  Talan merkir burðarþol hjólbarðans og fæst kílóafjöldi með því að margfalda töluna með 5,792 í þessu tilviki verður þetta þá 89 x 5,792 = 515,5 kg.
Bókstafurinn merkir hraðaþol "H" merkir 210 km. klst.

Hámarkshraðamerkingar:

L = 120
M = 130
N = 140
P = 150
Q = 160
R = 170

S = 180
T = 190
U = 200
H = 210
V = yfir 210

 

 

 

2).  Bókstafurinn stendur fyrir byggingaraðferðina sem er beitt við uppröðun burðarlaga "R" stendur fyrir radíal
ef bókstafinn "R" vantar þá er um að ræða diagonal byggingu sem er nánast ekki að finna lengur í fólsbíladekkjum.

3).  Bókstafur fremst í talnaröðinni er eingöngu á ameríkumarkaði og táknar:
P = Fólksbílar og minni jeppar
LT = Sendibílar, pallbílar og stærri jeppar.

 

ð Ð

Upp

Sigfús Blöndal sagði 1924 í Íslensk-dönsk orðabók um bókstafinn ð:
(„stungið d"), det isl. Alfabets sjette Bogstav. Det findes kun i Ind- og Udlyd og udtales omtrent som engelsk th i father, mother, path, dels som [ð]: raða, iðn, eyðsla - dels som [þ] (i sydlandsk Udtale foran k og i Nordlandsk efter lukket Konsonant, ligel. i Sammensætninger foran h + Vokal og i enk. andre Forb., se nærmere derom Fortalen): blíðka, lægð, boðháttur, borðsilfur. - I Udlyd vakler Udtalen, is. i Sydlandsk, mellem stemt og ustemt: vað, hefð.
I den ældre Ortografi, indtil Njálaudgaven 1772, brugtes d for ð, men Rask fastslog Anvendelsen af ð i Beg. af det 19. Aarh. og nu er den trængt igennem. - Paa Vestfjordene og til Dels paa Snæfellsnes udtaler man imidlertid d i forskellige Forbindelser, hvor Bogsproget og det sædvanlige Talesprog bruger ð, saal. brigda, sagdi, lagdi osv. for brigða, sagði, lagði osv..

ð Ð

 

Upp

  • Fyrir 190 árum þröngdi sá ágæti útlendingur Rasmus Kr. Rask bókstafnum ð ofan í kok íslensks almennings með aðstoð málfræðiskriffinna. Þar með var ð-hljóðið gert ráðandi í stað þeirra hljóða sem einnig voru í gangi með þjóðinni í framburði þessara orða. Þetta ð-hljóð finnst mér auðga málið okkar.
  • Rasmus Kr. Rask teiknaði handa okkur útlit bókstafsins ð sem seinni leturgerðarmenn hafa síðan fágað.
  • Stórt Ð er stórt D með striki.
  • Ef Rasmus Kr. Rask hefði látið litla ð fá útlit lítils d með striki - þá hefði það reynst okkur ómetanlegt vegarnesti í sókn okkar eftir að fá séríslenska bókstafi inn í forgangs-letursett tölvunnar.

Eftirlauna-
gildran

Upp

Eftirlaunagildran

Lífsreynslusögur fólks á eftirlaunum -
heyrt af munni þeirra sem reyndu og annarra sem nærri stóðu.
Sendu inn sögu sem þér stendur nærri

1
Skráð 2007

Viðmælandi ritara fékk 16% aukahækkun lífeyrisgreiðslna frá lífeyrissjóðnum sínum.
Hann ákvað að láta Tryggingastofnun vita til að fá ekkert í bakið síðar í endurgreiðslukröfum.
Tryggingastofnun sendi honum svar.
Alveg rétt til getið. Hann átti því að fá 16% lækkun greiðslna frá Tryggingastofnun.
Konan hans átti líka að fá 5% lækkun greiðslna vegna þess að hann hafði fengið þessa hækkun.

2
kerfið
stal
málverkinu

og

lét hann svo
borga skatt
af stuldinum

Skráð 2007

Upp

 

Viðmælandi ritara á vin á eftirlaunum. Hann er listmálari.
Fyrir nokkru var haldin vorsýning á vetrarvinnu okkar sem teljumst til eldri borgara. Fyrir þrábeiðni féllst hann á að taka niður af stofuveggnum sínum málverk eftir sjálfan sig og leyfa því að hanga uppi á sýningunni. Okkur fannst það afar fallegt og vorum honum þakklát fyrir að lyfta þannig sýningunni upp.
Starfsfólk frá félagsþjónustunni kom og skoðaði sýninguna og varð - eins og fleirum - starsýnt á myndina. Það vildi endilega fá hana og spurði hversu mikið hún ætti að kosta.
Hann sagði að myndin væri ekki til sölu. Hann hefði aðeins lánað hana hingað yfir sýningardagana.
Þetta dugði ekki. Starfsfólkið gekk á hann og bað hann að verðleggja myndina.
Hann var kominn í erfiða aðstöðu því að þetta fólk var honum og hans nánustu til aðstoðar þegar liðs þurfti að leita. Hann ráðgaðist við þá sem honum voru nánir og enginn hafði ráð - annað en að hann verðlegði myndina svo hátt að kaupendurnir hyrfu frá. Það gerði hann. Verðið var hátt.
Það dugði þó ekki því strax var gengið að verðinu og myndin, sem hann alls ekki vildi selja - var áður en varði komin upp á vegg í húsakynnum félagsþjónustunnar.
Strax var kaupupphæðin opinber enda greidd af opinberum aðila.
Tryggingastofnun sá að hann hafði haft aukatekjur.
Trygggingastofnunin tjáði honum að allar þessar aukatekjur yrðu dregnar frá greiðslum sem hann annars hefði átt að fá sem eftirlaun.
Sem sagt:
>>
hann tapaði myndinni
>>
og hverri einustu krónu af andvirði hennar
>>
og til viðbótar allri þeirri skattlagningu sem fylgdi sölunni.

Ertu viss?

 

Upp

Lestu bókina hans Thomas Gilovich. Á ensku heitir hún How We Know What Isn't So - the fallability of human reason in everyday life, Á íslensku heitir hún Ertu viss? útgefin 1995 af Heimskringlu, háskólaforlagi Máls og menningar, ISBN 9979-3-0916-4.

Þar lestu um hvernig raungreinamenn eru móttækilegri fyrir hindurvitnum en félagsvísindamenn og hvernig við öll þykjumst sjá reglu í þeirri atburðaóreiðu sem verður af daglegri hendingu. 

Forsetningar

Listi
Hallgríms
Helgasonar
í Fréttabl.
júlí 2006

*

Hallgrímur
Helgason,

kærar þakkir!

*

Listi Hallgríms
var í
hring um landið en
hér er stöðum
raðað í stafrófsröð.
Nytsamt væri að
fá hann í fleiri
uppröðunum -
t.d. eftir
landshlutum.
Bæta má miklu
fleiri nöfnum
á listann.

Ef þú býrð til
aðra uppröðun
- eða hefur tillögur
um viðbætur eða
leiðréttingar
og
lagfæringar
- þá sendu hana
í netpósti
á
GOPfrettir

Upp

Hallgrímur Helgason setti saman nytsaman leiðbeinandi lista um hefðbundna notkun forsetninga með staðarheitum á Íslandi í landshringsröð. 

Sá listi sem hér birtist er endurtekning á lista Hallgríms - í stafrófsröð. Vonandi fyrtist hann ekki við það.

Listann má alltaf betrumbæta með því að senda póst hingað á GÓP-fréttir með endurbót, leiðréttingum, viðaukum og einnig með öðrum uppröðunum - svo sem eftir landshlutum og svo má bæta miklu fleiri staðarheitum við.

Við förum ...
til Reykjavíkur, til Keflavíkur, til Akureyrar, til Húsavíkur, austur yfir heiði (Hellisheiði frá Vesturlandi), austur fyrir fjall, undir Eyjafjöll, út í Eyjar, utan,
á Selfoss, á Þingvöll og svo framvegis þangað sem við erum ... :

Við erum ... (heima, erlendis)

  • á
    Akranesi, Akureyri, Álftanesi. Bakkafirði, Barðaströnd, Bessastöðum, Bíldudal, Blönduósi, Borgarfirði eystri, Breiðafirði, Breiðdalsvík, Brjánslæk, Brú, Búðum, Dalvík, Djúpavogi, Drangsnesi, Egilsstöðum, Eskifirði, Eyrarbakka, Grenivík, (á/í) Grundarfirði, Grundartanga, Fáskrúðsfirði, Flateyri, (inni á) Hallormsstað, Hellu, (austur á) Héraði, Hofsósi, Hornströndum, Hólmavík, Hvammstanga, Hvolsvelli, Höfn, Húnaveri, Húsavík, Ísafirði, Íslandi, Kirkjubæjarklaustri, Kjalarnesi, Kópaskeri, Ólafsfirði, Laugum, Mýrum, Mývatni, Norðfirði, Patreksfirði, Raufarhörn, Reyðarfirði, Reykhólum, Sauðárkróki, Selfossi, Seltjarnarnesi, Seyðisfirði, Siglufirði, Skagaströnd, Sléttu, Ströndum, Stöðvarfirði, Suðureyri, Tálknafirði, Vopnafirði, Þingeyri, Þingvöllum, Þórshöfn, ...
  • í
    Árneshreppi, Árbæ, Bjarkarlundi, Bláa lóninu, Bolungarvík, Borgarfirði, Borgarnesi, Breiðdal, Breiðholti, Búðardal, Djúpinu, Djúpavík, Eyjafirði, Fjörðum, Flatey, Fljótshlíð, Fljótum, Garðabæ, Garðinum, Grafarvogi, Grindavík, Grímsey, (í/á) Grundarfirði, Hafnarfirði, Hnífsdal, Hornafirði, Hrísey, Hrútafirði, Hvalfirði, Kjós, Kópavogi, Litla-Hrauni, Loðmundarfirði, Miðbænum, Mosfellsbæ, Munaðarnesi, Mývatnssveit, Möðrudal, Neskaupstað, Ólafsvík, Sandgerði, Saurbæ, Skaftafelli, Skagafirði, Skógum, Staðarskála, Stokkseyri, Stykkishólmi, Trékyllisvík, Vaglaskógi, Varmahlíð, Vatnsfirði, Vík, Vogum, Þorlákshöfn, Þykkvabæ, Öræfum, ...

ættuð ...

  • að vestan, af Héraði, af Suðurlandi, norðan af Ströndum, úr Árnessýslu, úr Lóni, úr Skagafirði, úr Þingeyjarsýslum, ...

og utan landsteinanna erum við ...

  • á
    Bretlandseyjum, Grænlandi, Hawaii, Indlandi, Írlandi, Ítalíu, Kanaríeyjum, Kastrup, Kúbu, Kýpur, Nýfundnalandi, Spáni, Suðurskautslandinu, Svalbarða, Norðurpólnum, tunglinu, Mars
  • í
    Afríku, Asíu, Bandaríkjunum, Bretlandi, Færeyjum, Grikklandi, Ísrael, Japan, Leifsstöð, Líbanon, Palestínu, Portúgal, Skotlandi, Sviss, Víetnam, Wales, heiminum
Garðurinn

vatn
og
græn-
sápa

Upp

Í DV 22. júní 2004 er haft eftir Erling Ólafssyni, skordýrafræðingi: Garðeigendur ættu að hætta að láta eitra garða sína því að úr þessu fer eitrið að drepa góðu gæjana í garðinum. Góðu gæjarnir eru sem sagt skordýr sem hjálpa raunverulega til við að éta óværuna í garðinum.
Erling segir: Núna eru í görðunum okkar tegundir trjámaðka sem síðar verða fiðrildum.
Það er haustfetinn sem er mjög fjölhæf tegund og leggst á ýmsar tegundir trjágróðurs. Reyniviður er mjög vinsæll, víðitegundir, rifs og rósir. Fiðrildin eru drapplituð og sjást seinni hlutann í september ogí október þegar þau hópa sig saman á húsveggjum.
Víðifeti nefnast svartar lirfur með ljósari rákum. Þær eru sérhæfðar í fæðuvali og leggjast á víðitegundir.
Tígulvefarinn spinnur laufblöðin saman og býr sér til einskonar hús í þeim. Hann leitar aðeins í víðinn en er samt fyrst og fremst birkiæta.
Allar þessar tegundir voru óvenju snemma á ferðinni í ár og munu því á næstu dögum  síga niður í jörðina til að púpa sig. Þá hætta þær að naga og allir verða glaðir um sinn.

Blaðlýs eru margar. Birki, rifs og rósir verða helst fyrir barðinu á þeim. Mest er af þeim seinni part sumars. Þær leggjast mest á nýsprotana og vegsummerki þeirra eru upprúlluð og krumpuð blöð

Ef þú vilt endilega úða þá skaltu blanda vatni og grænsápu á úðabrúsa. Það virkar ágætlega á maðkinn og lúsina. Upp

Hrotur og
ofnæmi

Út með
dúninn!

Út með
tengda-
pabba!
 

 

Hrotur stafa af þrengingum í nef-öndunarvegi. Margir hafa ofnæmi fyrir rykmaur eða örverum sem eru í rúmfötunum sem þeir sofa við og fá af þeim bólgur í slímhúð nefsins og í eyrun. Þarna er dúnninn orðinn verstur. Áður var hann alltaf í vaxbornum verum svo örverurnar komust ekki út úr sænginni. Á síðari árum eru verin ekki svona vel frá gengin. Margur hefur hætt að hrjóta þegar hann fjarlægði dún og fiður úr rúminu. Japanir þvo hverja einstaka fjöður og bursta af henni allar örverur áður en hún er sett í sængina. Að sjálfsögðu verða það dýrar sængur. Upp

Gríðarleg aukning hefur orðið á margvíslegu ofnæmi. Það er auðvitað frábært fyrir ofnæmislæknana sem þar með hafa nóg að gera. Við hin ættum að athuga hvort magnaðir ofnæmisvaldar eru komnir í hús okkar eins og jurtirnar sem kallastt Figus Benjaminicus og Tengdapabbi eða Gúmmíplantan og einnig eru ýmsir kaktusar duglegir í þessu efni. Prófaðu bara að setja þessar jurtir út úr húsinu þínu!

Hjarta-
áfall ??

Áfall
í
einrúmi!!??
hvernig
lifi ég
það af??
SVAR
á
Hjartalif.is

Hjálpum hjartanu!
Sjá Hjartaheill.is og Hjartalíf.is og Hjartavernd !!
Vísun hingað: http://www.GOPfrettir.net/open/thuveist/hjarta 

Sendandi:
Aðalheiður Guðmundsdóttir, hjúkrunarstjóri sjúkrasviðs heilbrigðisstofnunar Suðurlands [email protected] 2.11.2010

Hjartaáfall og heitt vatn

Það tekur aðeins tvær mínútur að lesa þessa mikilvægu upplýsingar og ég sendi þetta til þeirra sem mér þykir vænt um ........

Ég vona að þú gerir það líka!!!

Lesa
og
senda
áfram !!

 

 

 

 

Áfall
í
einrúmi!!??
hvernig
lifi ég
það af??
SVAR
á
Hjartalif.is

 

Hringja
í
112
!!

Upp

Hjartaáföll og heitavatnsdrykkja

Þessar upplýsingar eru mjög mikilvægar.
Ekki aðeins um heita vatnið að lokinni máltíð,

 heldur einnig um hjartaáföll.

Kínverjar og Japanir drekka ekki kalt vatn með mat. Þeir drekka heitt te.
Ef til vill er tímabært að taka upp drykkjusiði þeirra með mat.

Eftirfarandi upplýsingar eiga sérstaklega erindi til þeirra sem sem finnst gott að fá sér kalt vatn. Það kann að vera hressandi að fá sér glas af köldu vatni með mat eða að lokinni máltíð.
Kalt vatn herðir hins vegar feit efni (olíur og fitu) í matnum sem þú varst að borða og hægir á meltingunni.

Um leið og þessi "seyra” hvarfast við sýru, brotnar hún hraðar niður í þörmunum en föst fæða og einangrar þarmavegginn. Fljótlega mun þetta breytast í fitu og getur leitt til krabbameins.
Það er best að drekka heita súpu eða heitt vatn með mat eða að lokinni máltíð.

Sjá Hjartaheill.is og Hjartalíf.is og Hjartavernd !! Upp

Konur

!!

og

karlar

!!

Áfall
í
einrúmi!!??

Upp
 

Þekktu einkenni hjartaáfalls

  • Konur eru líklegri til að upplifa:
    • Óútskýrðan slappleika eða þreytu.
    • Óeðlilegt kvíðakast eða verða taugaóstyrk.
    • Meltingartruflanir eða verk vegna uppþembu.
  • Karlar og konur upplifa:
    • Þyngsl eða verk fyrir brjósti eða fyrir neðan bringubein.
    • Óþægindi eða verk milli herðablaða, í hálsi, kjálka eða maga.
    • Verkur sem kemur við áreynslu og hverfur við hvíld og getur verið fyrirboði kransæðastíflu.
    • Stöðugan verk fyrir brjósti, ef til vill með ógleði og kaldsvita, sem getur verið einkenni um bráðakransæðastíflu og krefst tafarlausrar meðferðar.

Hér eru nokkur mikilvæg atriði sem tengjast hjartaáföllum:

  • Verkur í vinstri handlegg eru ekki eina einkenni hjartaáfalls.
  • Ákafur kjálkaverkur getur verið einkenni hjartaáfalls.
  • Þú getur lent í hjartaáfalli án þess að fá brjóstverk.
  • Ógleði og ákafur sviti eru einnig algeng einkenni hjartaáfalls.

60% þeirra sem fá hjartaáfall í svefni vakna ekki aftur - en kjálkaverkur getur vakið þig af svefni. Verum því varkár og meðvituð. Því meira sem við vitum, því meiri líkur eru á því að við lifum af hjartaáfall.

Hjartalæknar segja að ef allir sem lesa þessi skilaboð senda þau til 10 manns getum við verið viss um að það bjargi að minnsta kosti einu mannslífi.

Sendu vísun til vina þinna sem þér þykir vænt um. Það gæti bjargað lífi.

Vísunin hingað á hjarta-greinina er þessi:
>> http://www.GOPfrettir.net/open/thuveist/hjarta 

hvernig
lifi ég
það af??
SVAR
á
Hjartalif.is 

Hringja í
112

Þekktu líka einkenni heilaáfalls (slags)
Sjá Heilaheill.is !!
  • Dofa eða máttleysi í andliti, handlegg eða fæti, aðallega í öðrum helmingi líkamans.
  • Ringlun, erfiðleika með að tala eða að skilja.
  • Erfiðleika með að sjá með öðru auga eða báðum augum.
  • Erfiðleika með gang, svima, skort á jafnvægi eða samhæfingu.
  • Slæman höfuðverk af óþekktri ástæðu.
  • Yfirlið eða meðvitundarleysi.

Heila-
blóðfall ??

Slag ??

Hringja í
112
strax!!

Var það kannski heilaáfall? 
Fékkstu slag?

Líttu á YouTube - þar sem Davíð O Arnar, hjartalæknir, heldur fyrirlestur á fundi HEILAHEILLA í Borgarleikhúsinu 4. maí 2013 um gáttatif er leitt getur til slags.

Sjá Heilaheill.is

Hefði ég
bara
vitað ...
Ingunn féll til jarðar í garðveislunni. Hún fullvissaði viðstadda um að hún hefði hrasað um stein í nýju skónum sínum og að það væri ekkert að. Nei, nei - alls ekki hringja á lækni.

Þau hjálpuðu henni á fætur og fengu henni annan disk með veislukostinum. Ingunn var dálítið eftir sig en hélt áfram að skemmta sér með hinum. 

Maðurinn hennar hringdi seinna og sagði að hún hefði verið flutt á sjúkrahús. 

Kl. 06:00 var hún látin.

Hún hafði fengið heilablóðfall í veislunni. Hefðu menn þar vitað hvernig maður fer að því að greina vísbendingar um heilablóðfall hefði Ingunn ef til vill verið á lífi enn í dag.

3 klst

Einar Már
Valdimarsson
læknir
í Mbl. 7.12.07:
 ".. segaleysandi
meðferð við
blóðtappa í
heilaslagæð
... verður að
beita innan
þriggja klst
frá því
veikindi hófust."

Læknirinn segir að fái hann sjúkling til meðferðar innan þriggja klukkustunda frá því að hann fékk heilablóðfallið þá geti hann náð að koma í veg fyrir slæmar afleiðingar.

Erfiðast er að þekkja að um heilablóðfall sé að ræða - og síðan að koma sjúklingnum til læknis áður en þrír tímar eru liðnir.

Einar Már Valdimarsson læknir í Mbl. 7.12.07:
 ".. segaleysandi meðferð við blóðtappa í heilaslagæð ...
verður að beita innan þriggja klst frá því veikindi hófust."

Það tekur
enga stund
að læra þetta

 

 

 

 

Hringdu
í

112

Upp

Þekktu einkennin!!

Einar Már Valdimarsson læknir við Taugalækningadeild Landspítalans segir í Mbl. 7.12.07:

"Eftirfarandi einkenni ættu flestir að kannast við:

  • Skyndileg máttarminnkun öðrum megin í andliti, handlegg eða fótlegg.
  • Skyndilegir örðugleikar við að tala - eða/og skilja einfalt mál.
  • Skyndilegir örðugleikar við að ganga, truflað jafnvægi.
  • Skyndileg sjónskerðing á öðru auga eða báðum.
  • Slæmur höfuðverkur - án þekktrar skýringar.
  • Yfirlið eða meðvitundarleysi. (<<Viðbót frá Heilaheill 8.2.2013)

Hafa ber í huga að sjúklingur getur vaknað með þessi einkenni."

Læknar segja að allir geti lært að greina hvort um heilablóðfall hefur verið að ræða. Það geri menn með því að leggja fyrir einstaklinginn þessar þrjár þrautir:

1. Biðja hann að HLÆJA.
2. Biðja hann að LYFTA BÁÐUM HANDLEGGJUNUM.
3. Biðja hann að segja EINFALDA SETNINGU - t.d. Sólin er hátt á lofti - eða - það er kalt í dag.
4. Biðja hann að REKA ÚT ÚR SÉR TUNGUNA - ef hún kemur út í bögglingi eða vísandi til hliðar þá bendir það til heilaáfalls.

Eigi hann erfitt með eitthvert af þessu þá hringdu strax í 112 og lýstu einkennunum.
Ef þú átt heima utan Íslands skaltu festa þér í minni öryggissímanúmer landsins.
Á Norðurlöndum mun það einnig vera 112 og í Bandaríkjum Norður-Ameríku 911

Á Íslandi
hringirðu í

112

Upp

Upplýsingar um slag eru réttar.

Hringdu í síma 112  - því fyrr - þeim mun betra.

Fyrstu 3 tímarnir eru mjög mikilvægir fyrir rétta greiningu og meðhöndlun.

Kveðja - Páll B. Helgason, læknir. Upp

Sendu vinum
þínum vísun til
þessarar vefsíðu.

Vísunin er hér >

Líklegt er
að ef allir sem lesa þessar leiðbeiningar senda þær tíu viðtakendum
muni að minnsta kosti nást að bjarga einum einstaklingi til viðbótar á hverju ári.

Þessi síða opnast með vísuninni: http://www.gopfrettir.net/open/thuveist/ * Upp

Kalk-
hreinsirinn

Mjallar
Kísilhreinsir

Fékkst hjá
BéBé Vöruhús ehf
Vesturvör 30C
200 Kóp.
S: 512-3000

13.05.'08

 

Daglega vörnin
er
kalda vatnið
fyrir og eftir
sturtubaðið

!!

 

Upp

Mikið hefur ritari reynt til að fjarlægja kalkútfellingar sem safnast á gegnsæja glerveggi sturtubaðklefans. Í heimahúsi bíða þeir heitir og þurrir eftir að gríða heitavatns-dropana og úr þeim kalkið - sem smám saman safnast æ hraðar þegar fyrsta örþunna hrúðrin nær að myndast. Þeir verða hreint ekki fallegir þegar tímar líða fram. Reynt hefur verið að nota allar tegundir af skyndilausnum sem fást í Bónusi, Byko og baðkaraverslunum. Öllu fylgdu miklar líkamsæfingar og nánast enginn árangur nema með væri skafið með beittri sköfu - þá sást stundum einhver árangur.

Árið 2008 var toppurinn >> Kísilhreinsir Frigg <<
Hann hefur dottið úr framboði - eða ritari hefur ekki fundið hann aftur. Finnst hann enn?

Hef síðan fengið hjá Rekstrarvörum á Réttarhálsi 2, 110 Rvík.:
Lime-A-Way Extra frá ECOLAB
lýsingin er svona: Súrt leysiefni til hreinsunar á kísil og kalki
... og má vera á glerinu 5 - 10 mínútur.

Kalda vatnið er hin daglega vörn!
Þú heldur veggjum klefans kalklausum eða amk kalklitlum með því að nota kalda vatnið þegar þú ferð í sturtubaðið - svona:

  • Byrjaðu á að fullbleyta hlýju og þurru glerveggina - með köldu vatni - allan hringinn!
  • Farðu nú í baðið hæfilega heitt. Kalkríka heita vatnið rennur nú niður blauta veggi sturtuklefans.
  • Strax á eftir skaltu skola heita vatnið af veggjunum með köldu vatni - já - allan hringinn!
  • * * *

Lime-A-Way Extra - hreinsiaðgerð á nokkurra mánaða fresti

Efnið inniheldur sýru og þarf að gæta þess að hún ekki fari á málm - t.d. í niðurfalli á gólfi, og ekki heldur á flísarnar (skola eins og skot) og ekki í föt (skola eins og skot). Sýran étur allt ef hún fær nógan tíma.

Gott er að bera á með málmlausum pensli. Hræra aftur í því á fletinum með penslinum eftir nokkrar mínútur og í þau skipti bar ritari meira efni á. Á umbúðunum stendur hversu lengi efnið má vera á glerinu án þess að vinna því tjón.
Skola að lokum með því að sprauta kalda vatninu á veggina allan hringinn - og enn betra að fylgja því eftir um leið með penslinum.
Glerið verður kalklaust!!

Athugaðu að ekki þarf að taka nema einn vegg í einu - t.d. einn á dag! Upp

Matmál Matarmál og magamál

Kláraðu
matinn
þinn!

 

Upp

Kláraðu nú matinn þinn! segjum við þegar við mötum ungabarnið. Borðaðu allt sem er á diskinum þínum! Mundu eftir börnunum úti í heimi sem ekkert fá! segjum við þegar börnin okkar og unglingarnir gera sig líkleg til að leifa. Börnin okkar vaxa úr grasi og segja við sín börn: Borðaðu nú matinn þinn!

Eitthvert mesta vandamál okkar, sem eigum til hnífs og skeiðar, er einmitt það að við borðum og borðum og reynum alltaf að klára matinn okkar - þó mikið af honum sé okkur alveg óþarft og oft ofaukið og miklu betur komið í ruslatunnunni heldur en utan á okkur.

Eftir dúk og disk gerum við okkur grein fyrir þessu - en munum við ekki samt halda áfram að segja Kláraðu matinn þinn ?

Matar-
pýramídinn

 

Danski
matarpýramídinn
er endurgerður
reglulega
-
þar eru líka
uppskriftir
að heilsu-
samlegu
mataræði
-
Matseðill
fyrir
vikuna
og einnig
næstu
viku!!

Upp


Mynd og upplýsingar úr Neytendablaðinu - 4. tbl. 2005.

Kjöt- og mjólkurframleiðendur í Bandaríkjunum voru ekki glaðir þegar næringarfræðingar landbúnaðarráðuneytisins settu upp þennan fæðupýramída til að auðvelda almenningi að átta sig á mikilvægi fæðutegunda. Þrátt fyrir mikil mótmæli varð þessi framsetning ákveðin árið 1992 - en hefur ekki verið mikið hampað. Hér er kornmatur undirstaðan, grænmeti og ávextir koma næstir. Mjólk og kjöt er hins vegar ekki sérlega nauðsynlegt.

1977 kom út skýrsla með ráðleggingunum:

  • Meiri kolvetni - allt að 55-60%.
  • Meiri fisk, fuglakjöt, gróft korn, ávexti og grænmeti.
  • Minna kjöt, egg, smjör,sykur, salt og ekki mjólk - heldur léttmjólk.

Auðvitað voru kjöt- og mjólkurframleiðendur æfir - og áhrif þeirra eru ekki lítil.

Miklu fleira er að finna í greininni í Neytendablaðinu sem kynnir efni bókarinnar Food Politics eftir Marion Nestle, prófessor við N.Y.-University.

Skoðaðu danska matarpýramídann og matseðlana!

BMI

 

Sjá einnig
Matarmál

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


doktor.is >>

 

Upp

BMI = Body Mass Index

Reiknast svona:
BMI = (Líkamsþyngd í kg) deilt með (hæðin í metrum margfölduð með sjálfri sér)

Dæmi:
Sigurliði vegur 60 kíló og er 160 sentimetra hár
160 sentimetrar = 1,6 metrar
Sigurliða BMI = 60 / (1,6 * 1,6) = 23,4

Kjörþyngdartafla:

Aldur BMI
19-24 19-24
25-34 20-25
35-44 21-26
45-54 22-27
55-64 23-28
> 64 24-29

Flokkun þyngdar eftir BMI:

Flokkun karlar konur
undirþyngd undir 20 undir 19
kjörþyngd 20-25 19-24
yfirþyngd 25-30 24-30
offita 30-40 30-40
mikil offita yfir 40 yfir 40

Á vefnum Doktor.is færðu þitt BMI útreiknað ásamt mörgum nytsömum ráðum
Músaðu hér >> Offita - kjörþyngd (sjálfskönnun)

Megrunar-
ráðin

 

Upp

Skoðaðu vefinn 6H.is

Til íhugunar:
Margir vilja takmarka eigin þunga. Öllum er hollt að átta sig á að maginn er ekki fljótur að segja heilanum frá því að hann hafi fengið nóg. Allir þekkja tilfinninguna að hafa borðað alltof mikið.

Einfaldasta ráðið til að láta sinn eigin líkama hjálpa sér - er að fara svona að:

  • Alltaf að taka tvisvar á diskinn. Þegar þú veist að þú munt fara aðra ferð geturðu fengið þig til að taka talsvert hóflega í fyrri ferðinni.
  • Borða rólega af diskinum. Tala við þá sem nærri eru eða líta í lesmál ef ekki eru aðrir til staðar.
  • Þegar 12-15 mínútur hafa liðið frá því þú laukst af diskinum færðu þér aftur á diskinn. Nú hefur maginn komið skilaboðum til heilans og þú tekur á diskinn í samræmi vð það.

Athugaðu

  • Ekki borða neitt - nema drekka vatn ef þarft - síðustu 4 klukkustundirnar áður en þú ferð að sofa.
  • Athugaðu - að þú getur borðað hvað sem er! en ekki borða allt sama daginn! Langar þig í ís - eða steik - og klukkan er orðin 20? Þá skaltu ákveða að fá þér annað hvort á morgun á góðum tíma. Athugaðu að á Íslandi árið 2002 er hungur aðeins hugarfluga. Ef hún kemur á skökkum tíma skaltu fá þér vatn að drekka og hugsa um annað. Í fyrramálið muntu alls ekki finna til svengdar!
  • Blóðsykurinn - Sykursýkin - er hún að ógna - eða ofþyngdin? Skoðaðu ensku matarleið læknisins dr. Michael Mosley - gúglaðu hann fyrst !! Á íslensku er bók hans (samin 2015, útgefin á Íslandi 2017): 8 vikna blóðsykurkúrinn - einföld leið til að léttast hratt og koma líkamanum í jafnvægi. Á netinu leiðbeinir hann um léttari leiðir að sama marki.  Upp

Hentu
afganginum!

 

Upp

Ertu svöng? Ertu svangur?
Fáðu þér mat á diskinn. 
Líttu í bók eða blað á meðan þú borðar.
Þú borðar dálítið til að byrja með en svo kemur að því að þú ferð að lesa meira en þú borðar. Þegar þú hefur lesið - uppgötvar þú að enn er eftir matur á diskinum. Það er vegna þess að þú þarft ekki að borða meira. 

Nú kemur snjalla ráðið: Hentu því sem eftir er!!

>>

Upp

Mjólk og krabbamein

Sjá - á ísl: Jane Plant - sagan og Plant-Program

Dr.
Jane
Plant

kom til
Íslands
2006
og
2009

Upp

Sjá grein Kristínar Völu Ragnarsdóttur, prófessors við háskólann í Bristol, í Mbl. 4. apríl 2001 - bls. 41, en þaðan eru eftirfarandi upplýsingar fengnar.

Jane Plant er aðstoðarforstjóri bresku jarðfræðistofnunarinnar (British Geological Survey) og prófessor við Imperial College of Science, Technology and Medicine í London.

Jane Plant fékk brjóstakrabba sem tók sig upp aftur og aftur. Hún missti brjóstið og krabbameinið elnaði uns engin læknisráð bitu á það og hún fékk árið 1993 tilkynningu um mest þriggja mánaða lífstíma. Hún ákvað að nota þann tíma til að beita þekkingu sinni og reynslu við að leita sér ráðs. Hún skoðaði útbreiðslu krabbameins og ályktaði um tengsl þess við fæðukost og niðurstaðan var sú að hún hætti að neyta mjólkur og mjólkurafurða - en þær eru vægast sagt víða.

Árangur varð áhrifamikill og Jane Plant lifir enn, kennir sér einskis krabbameins og hefur gefið fjölmörgum konum ráð sem hafa hjálpað þeim úr þessum heljargreipum. Hún gaf út bókina Your Life in Your Hands sem fjallar um þetta. 

Jane Plant hefur auk bóka sinna komið liðsinni sínu út á vefinn til að hjálpin geti náð til sem flestra. Skoðaðu
http://www.cancersupportinternational.com/ og

http://www.canceractive.com/cancer-active-page-link.aspx?n=679

The Plant programme - eða Plant-planið - er leiðbeining um fæðuvalið. Annars vegar er um að ræða strangari línu fyrir þá sem eru með krabbamein og hins vegar línu með meiri slaka fyrir þá sem eru komnir lengra á batavegi eða bara vilja efla varnir líkamans við þessum vágesti.

Plant-planið er kynnt í bókinni:

Jane Plant og Gill Tidey -
Virgin books 2001 * ISBN 978 0 7535 0925 4
THE PLANT PROGRAMME
 þar segir á bls. 13 - þyngdarstig matartegunda
 

Meginhluti málsverðar

stig

Ferskir ávextir, grænmetissafar og salöt

0

Soya mjólk og jógurt, hnetur, þurrkaðir ávextir, ósoðin fræ og korn og tófú

1

Blandað soðið og hrátt grænmeti og ávextir

2

Soðið: grænmeti, ávextir, korn, soðnir þurrkaðir belgávextir (ss kartöflur, maís, sólblómafræ)

3

Niðursoðið: baunir, grænmeti, soya rjómi (cream)

4

Meginhlutinn grænmeti og egg

5

Meginhlutinn grænmeti með kjúklingi, önd, fiski og sjávarfangi

6

Meginhlutinn grænmeti með lambakjöti, svínakjöti, kanínukjöti, villibráð

7

Meginhlutinn egg

8

Meginhlutinn kjúklingur, önd, fiskur og annað sjávarfang

9

Meginhlutinn lambakjöt, svínakjöt, kanínukjöt, villibráð

10

Í uppskriftum í bókinni er þyngdarstig hvers réttar tiltekið.

PLAN 1 fyrir þá sem eru með krabbamein:
Engin máltíð ætti að vera þyngri en 4 og stefnt skal á að heildarþungi máltíða dagsins verði á bilinu 15 - 20. Á viku má þó miða við að það verði meðaltal - svo unnt sé að hafa einhver hátíðabrigði.

PLAN 2 fyrir þá sem stefna að því að hindra krabbameinsmyndun eða eru að halda sér á bataskeiði:
Hafðu aðeins eina máltíð dagsins þyngri en 5 og samanlagða þyngd máltíða dagsins á bilinu 30 - 35. Ef þú gerir "betur" við þig einhvern daginn vertu þá þeim mun meiri aðhaldsemi hina daga vikunnar svo að hið vikulega meðaltal verði samt á því sama bili. 

Árið 2001 - þegar bókin kom fyrst út - hafði Jane haldið þessari áætlun í hálft áttunda ár.
Hún skipti úr Plan 1 í Plan 2 sex mánuðum eftir að lyfjameðferð hennar lauk og tíu mánuðum síðar hvarf krabbameinið.

Síðasta setningin er svona á enskunni:
She changed from programme 1 to programme 2 six months after her chemotherapy ended, and ten months after her cancer disappeared.

Bókin er safn uppskrifta að fjölbreyttum kosti sem öllum hæfir. Upp

Dr.
R.D.
Kradjian

Greina-
safn

Afar athyglisverð grein þar sem farið er vandlega yfir goðsögnina um ágæti mjólkur og gerð grein fyrir þeirri gríðarlegu áhættu sem tekin er með neyslu hennar.

Safn greina um mjólk og mjólkurneyslu

á vef AFPA, American Fitness Professionals & Associates. Upp

Pixlar og prentun
Frá Vikari Péturssyni 2013_04_23
Pixlastærð myndar
Upplausn í MegaPixlum
Stærsta útprentun
Stærð skrárinnar (óþjöppuð)
640x480
0,3
6x8 sm
1,0 MP
1440x960
1,4
13x18 sm
4,1 MP
1600x1200
1,9
15x20 sm
5,7 MP
1920x1600
3,0
20x30 sm
9,0 MP
2304x1538
3,4
20x30 sm
10,2 MP
2271x1704
4,0
25x38 sm
12,0 MP
2560x1920
4,9
30x40 sm
14,7 MP
3008x2000
6,0
40x60 sm
18,0 MP

Hversu stóra mynd má prenta út í fullum gæðum? Upp

Prjónar

 

Upp

Prjónamálin

Hvað ertu með á prjónunum?
Farðu inn á prjónavefinn www.Raverlry.com 
skráðu þig inn - það kostar ekkert.
Þú getur leitað að hönnuðum - t.d. Stephen West
eða t.d. að sjölum undir shawl
og margar uppskriftir eru fríar - en aðrar geturðu keypt.

>>

Upp

 Skilgreining
náttúruverndarhugtaka
Náttúruvernd
-
skilgreiningar

 

Samantekt
Svavars
Hávarðssonar
í
Fréttablaðinu
13. okt. 2011

 

Upp

 

Samantekt skilgreininga
á hugtökum í lögum um náttúruvernd
  • Heiti friðlýsingarflokks
    • víðátta
      • tilgangur eða markmið friðlýsingarinnar
  • Náttúruvé
    • Oft minni svæði eða hluti stærri svæða.
      • Tilgangur og markmið friðlýsingar:
        Friðlýsing með strangri verndun, miklum takmörkunum á umferð og nýtingu, í þeim tilgangi að varðveita líffræðilega fjölbreytni og mögulega einnig jarðminjar/jarðmyndanir. Svæðin geta haft ómetanlegt gildi sem viðmiðunarsvæði fyrir vísindarannsóknir og vöktun.
  • Víðerni
    • Stór og lítt snortin svæði.
      • Tilgangur og markmið friðlýsingar:
        Friðlýsing miðar fyrst og fremst að því að varðveita víðáttumikil svæði, lítt snortin af áhrifum, inngripum og framkvæmdum mannsins.
  • Þjóðgarður
    • Venjulega stærri svæði
      • Friðlýsing til að vernda heildstætt landslag, jarðmyndanir og vistkerfi svo og menningarleg og söguleg gildi viðkomandi svæðis - m.a. til að stuðla að því að almenningur eigi aðgang að fjölbreyttum náttúrulegum svæðum til útivistar og fræðslu.
  • Náttúruvætti
    • Oftast minni svæði.
      • Oftast jarðfræðileg fyrirbæri sem vernduð eru vegna fræðilegs gildis, fegurðar eða sérkenna.
  • Friðlönd
    • Misstór svæði
      • Friðlýst vegna mikilvægra vistkerfa, vistgerða, tegunda og búsvæða þeirra.
  • Landslagsverndarsvæði
    • Venjulega stærri svæði
      • Friðlýsing miðar að verndun sérstæðs og fágæts landslags, landslagsheilda og jarðmyndana.
  • Verndarsvæði með sjálfbærri hefðbundinni nýtingu
    • Venjulega stærri svæði
      • Friðlýsing þjónar fyrst og fremst þeim tilgangi að vernda náttúruleg vistkerfi sem nýtt eru með sjálfbærum hætti.
  • Fólkvangur
    • Misstór svæði
      • Friðlýsing náttúrulegs svæðis til útivistar í grennd við þéttbýli. Upp

 >>

Upp

Samningamál
Nokkur undirbúningsatriði
Samninga-
mál
Allir þurfa að semja - bæði innan og utan heimilis - oft á dag.

Margir eru afar snjallir samningamenn þegar þeir semja fyrir aðra en lakari þegar þeir þurfa að semja fyrir sjálfan sig.  Í septemberlok 2011 skrifaði Aðalsteinn Leifsson, lektor í viðskiptadeild Háskólans í Reykjavík hugvekju og hollráð sem sérstaklega var beint til kvenna sem ætla að semja við launagreiðanda um hærri laun, - þ.e. selja eigin vinnuframlag dýrar.  Hann dregur fram í lokin eftirgreind 10 atriði "sem rannsakendur í samningatækni hafa bent á að styðja konur og karla til árangurs í launaviðræðum":

  1. Byggðu tilboð þitt á hlutlægum rökum með vísan í nýjar launakannanir, starfsaldur, álag og svo framvegis.
  2. Gerðu alltaf ráð fyrir að tilboð þeirra sé umsemjanlegt - ekki samþykkja fyrsta boð frá þeim!
  3. Sýndu starfinu gríðarlegan áhuga! En - minntu um leið á að þú þurfir að tryggja ákveðnar grunnþarfir.
  4. Mundu að setja öll samningsatriðin á borðið og ekki gleyma mögulegum hlunnindum.
  5. Ekki segja frá lágmarksfjárhæðinni sem þú gætir sætt þig við - en vertu skýr þannig að þeir viti hvað þú teljir vera vel ásættanlegan samning.
  6. Ekki nefna bil - svo sem: " ... ég vil fá 320 til 360 þúsund". Stattu með sjálfri þér!
  7. Vertu ákveðin en ekki fara í tilboðsstríð. Það er ekki hægt að senda tilboð oft fram og til baka. Nauðsynlegt er að gera sér grein fyrir hvenær rétt er að hætta að ýta.
  8. Æfðu þig - á maka eða vini.
  9. Ímyndaðu þér að þú sért að semja fyrir hönd annarra en sjálfrar þín - t.d. hæfileikaríks vinar.
  10. Brostu - og reyndu að njóta þess að semja!

Þessi góðu ráð Aðalsteins eiga erindi til allra - hvort sem þeir eru að semja um eigin laun eða annarra - eða kaupa sér bíl eða hús - eða ... .

Áður en farið er í samningaviðræður - raunar áður en tekin er ákvörðun um að taka upp samninga - er nytsamt að íhuga sinn gang. Við getum kallað það undirbúning að fyrsta liðnum.

  • Fara nákvæmlega yfir alla þá þætti sem ég hef þegar í hendi. (Alls ekki kemur til greina að gera nýjan samning sem skerðir það sem ég hef í hendi - nema annað komi ríflega í staðinn.)
    • Í kjaramálum:
      • Hver eru núverandi laun mín að öllu meðtöldu? Hvernig hentar sumarleyfistíminn sem úthlutaður er? Hver eru önnur hagfelld atriði sem fylgja starfinu? Hvaða útgjöld fylgja, - ferðakostnaður, starfsmannafélagskostnaður/hagur? Hvert er starfsöryggið?
      • Hvaða launatölur eða annað hagræði eru viðmiðunaraðilar með - eða virðast vera með?
      • Hversu mikil er óánægja mín með núverandi kjör?
      • Hversu auðvelt er það fyrir mig að segja upp og skipta um vinnustað?
    • Í viðskiptum
      • Sem kaupandi að bíl eða húsi spyr ég aðra söluaðila um líklegt verð sem ég geti fengið ef þeir selji eignina fyrir mig.
        Ég gæti þess að finna öll óhagræði sem fylgja eigninni - því hugsanlegt er að ég verði að selja skjótt aftur og þá er eins víst að sá kaupandi sjái þau óhagræði en ekki þá kosti sem ég sé við kaupin.
      • Sem seljandi íhuga ég hag minn af því að nýta eignina sjálfur.
  • Koma mér niður á þá upphæð sem ég geti vel sætt mig við - og þá upphæð sem ég geti ekki sætt mig við. (Þessar upphæðir nefni ég aldrei við samningsaðilann og ekki heldur við neinn sem hugsanlega getur borið þær upplýsingar til hans - t.d. á stefnumóti.)
    • Í launamálum: Setjum svo að ég hafi 350 þúsund í laun á mánuði.
      • Efri mörkin: Ljóst er að (1) ég get vel sætt mig við milljón á mánuði. (2) Raunar mundi ég einnig sætta mig við hálfa milljón á mánuði. (3) Ég mundi þó ekki æsa mig upp ef mér væru boðin 450 þúsund. Ég mundi taka því.
      • Neðri mörkin: Almennar launahækkanir samkvæmt hagstofu eru 5% eftir svipaðan tíma og núverandi launasamningur minn hefur staðið og það mundi skila mér 17.500 króna hækkun. Með ýmsum mikilvægum rökum sýnist mér að ég hafi verið verulega undir í launum þetta sama undangengna tímabil. Lágmarkið set ég við töluna 400 þúsund að meðtalinni almennu hækkuninni.
    • Við kaup og sölu: Ég hef þegar reiknað út nytsemisvirði hlutarins sem ég á og vil selja - eða sem ég ekki á en vil bjóða í. Eftirkeppni mín ræður hversu mikið yfirverð ég er tilbúinn að greiða eða hve mikið undirverð ég er tilbúinn til að fá við söluna. Fari tilboð eða kröfur út fyrir hin settu mörk borga kaupin sig ekki fyrir mig. Þá hætti ég.
      (Nauðsynlegt er að gæta þess að halda ekki áfram af misskilinni skyldurækni gagnvart mótaðilanum - en hún er einmitt eitt af tækjum hans til að lækka væntingar mínar og rýra sjálfstraust mitt svo ég þori ekki að slíta viðræðunum. Takist honum það getur útkoman jafnvel skilað mér rýrnun frá því sem ég hafði í upphafi.)

Æfingartilefnin eru fjölmörg í daglegu lífi. Upp

>>

Skoðunarferð um Reykjavík
Drög
Hér koma drög að skoðunarferð um Stór-Kópavogssvæðið sem nota má þegar frændur og vinir koma í bæinn - eða erlendir ferðamenn:

Hvar
skal
byrja?

Upp

  • Perlan og útihverinn - einnig má byrja í Kringlunni - það fer líka eftir stærð hópsins og fyrirkomulagi ferðarinnar hvar heppilegast er að byrja.

    Gosbrunnurinn inni í Perlunni sprautar á 5 mínútna fresti en gervihverinn vestan bílastæðisins gýs örar.

Austan
við
Elliða-
árnar

 

Upp

  • Árbæjarsafn - með því að aka norður yfir Elliðaár á Höfðabakkabrúnni má sýna svæðið án þess að fara inn á það. Ef farið er inn er þess að geta að uppáfinningasemi umsjónarmanna þar eru lítil takmörk sett. Það þarf bæði að greiða aðgang og einnig að skilja myndavélar eftir utan dyra - að maður tali nú ekki um upptökuvélar.
  • Gufunes - Strandvegur - listaverkagarðurinn með verkum Hallsteins Sigurðssonar sem var frændi Ásmundar Sveinssonar - Héðan sést yfir eiðið til Geldinganess og horfa má yfir þar sem til stendur að Sundabrautin liggi - ofan eða neðan sjávar. Þar má einnig horfa til Korpúlfsstaða og Blikastaða og nefna gömlu leiðina frá Reykjavík vestur og norður í land.
  • Grafarholt - þar sem eru tankarnir með heitu vatni frá Nesjavöllum. Útsýni yfir höfuðborgarsvæðið er frábært og sólsetrin eru glæsileg héðan að sjá. Hér er tilefni er til að ræða hitaveituna og virkjunina við Nesjavelli. Einnig sér til Heiðmerkurinnar þar sem er bæði útivistar- og gróðursetningasvæði. Ath!! allt þetta holt hefur byggst upp síðan lýsingin var rituð.

Laugar -

 

Upp

  • Laugarás - Hjá Áskirkju er gott útsýni yfir dalinn og mannvirkin þar. Þar er að nefna íþróttamannvirkin og útivistarkostina - fjölskyldugarðinn og grasagarðinn. Ekki gleyma gömlu þvottalaugunum og þeirra sögu - og því fólki sem lifði af því að rogast þangað með þvott í öllum veðrum. Manstu eftir gömlu timbur-sundlaugunum í Laugardal?
  • Köllunarklettsvegur - þar sem kallað var á ferjuna yfir til Viðeyjar. Vel sést til eyjarinnar.
  • Grafreiturinn í Laugarnesi þar sem grafin er Hallgerður Langbrók Höskuldsdóttir Dalakollssonar og ekkja Gunnars á Hlíðarenda. Þar er Listasafn Sigurjóns.
  • Listasafn Ásmundar Sveinssonar - (ég held að það sé ókeypis inn einn dag í viku - mánudag?)
Hvað
kostar
hitinn?
  • Reykjavegur - hitaveituskúrarnir Litlu brúnu hitaveituhúsin eru víða í Reykjavík. Þau eru byggð yfir borholur í borgarlandinu.
  • Kyndikostnaður 2011 =>> 4.200 krónur á mánuði að kynda timburhúsið mitt sem glatar öllum hita þegar hann blæs á norðan. Íbúðin er um 90 fermetrar.
Höfði

 

Við
Faxa-
flóa

Upp

Höfði -

Þorbergur Þorbergsson hefur gúglað eftirfarandi um Höfða - raunar á ensku - sem GÓP hefur snarað:

Í lok 19. aldar og í upphafi þeirrar tuttugustu voru Frakkar iðnir við kolann á Íslandsmiðum. Frönsk yfirvöld komu því á fót konsúl-embætti hér á landi til að vera þeim til aðstoðar. Sá sem valdist hét Brillouin. Hann fékk lóð undir húsið sem flutt var inn frá Noregi. Það var eitt fjölmargra húsa sem hingað voru keypt eftir pöntunarskrám en ef til vill voru fá glæsilegri.  Það ber enn mörk síns upphafs - meðal annars stafina RF sem er stytting á heiti franska lýðveldisins - svo og nafn konsúlsins og byggingarárið yfir dyrum innanhúss.

Ein af skreytingum hússins eru rómönsk knippi með öxum sem eiga að tákna vald rómanskra embættismanna til að húðstrýkja og hálshöggva. Önnur skreyting er Rauða húfan sem er hluti einkennisklæðnaðar Jakobína úr frönsku byltingunni 1789. Húsið var eitt þeirra stærstu í bænum og vakti fólki aðdáun. Brillouin fann sér hins vegar ekki staðfestu hér á landi og fluttist burtu í upphafi fyrra stríðs. Húsið var þá selt og það var skáldið, lögfræðingurinn og athafnamaðurinn Einar Benediktsson sem keypti það. Síðar var húsið um stundarsakir lagt undir breska varakonsúlinn og svo breska sendiherrann til ársins 1951.

Frægasti gestur  Höfða hefur sennilega verið Winston Churchill. Hann kom til Íslands árið 1941. Marlene Dietrich kom hér einning í síðara stríðinu. Síðastur breskra sendiherra til að hafa aðsetur í Höfða var piparsveinn sem varð fyrir frekar dularfullri reynslu. Á hverjum degi sá hann annars heims veru á sveimi í húsinu. Hann nefndi hana hvítu frúna. Hún reyndi svo mjög á taugar hans að hann kom breska utanríkisráðuneytinu til að selja húsið. Þar með komst það í eigu Reykjavíkurborgar og var ætlað til niðurrifs þar sem viðhaldi þess var orðið mjög ábótavant.

Arkitekt borgarinnar lét hins vegar á laun vinna að viðhaldi og sýndi síðan borgarstjóranum húsið sem varð mjög ánægður með útkomuna. Síðan hefur húsið verið notað fyrir opinberar móttökur og viðhafnarfundi. Þúsundir frægra gesta hafa heiðrað borgina með nærveru sinni, - þeirra á meðal leiðtogar ríkja, norski kóngurinn, franskir forsetar, drottningar Englands og Danmerkur, forseti Ítalíu, Willy Brandt kanslari Þýskalands og margir fleiri. Þekktustu gestir Höfða eru vafalaust þeir Ronald Reagan forseti Bandaríkjanna og Mikhail Gorbatsjov forseti Sovétríkjanna sem þar áttu toppfund í október 1986.

Sá fundur kynnti Höfða út um allan heim og japanskur auðmaður lét á sínum heimaslóðum byggja nákvæma eftirlíkingu hússins. Upp

Styttan framan við Höfða táknar öndvegissúlur fyrsta innflytjandans frá Noregi.

Við
Faxa-
flóa
  • Sólfarið við Sæbraut - Gleymum ekki stríðinu sem þurfti til að saga niður súlurnar sem áður stóðu í veginum að sjá mætti þetta listaverk. Stúfarnir eru á stéttinni. Upp
Útsýni
fyrir
auga
og hug
  • Hallgrímskirkja - Hnitbjörg - Það fer eftir veðri hvort viturlegt er að fara upp í turninn. Sjálfsagt er að skoða verk Einars Jónssonar í Hnitbjörgum. Það er næsta ótrúlegt hversu honum tekst á magnaðan hátt að móta og birta okkur hugmyndir og hugtök! Aðgangseyrir er fyrir fullorðna.

Í mið-
bænum

 

Upp

  • Alþingishúsið og miðbærinn - Aka um Austurvöll og miðbæinn.
  • Ráðhúsið - Íslandslíkanið - Gleymdu ekki líkaninu af Íslandi í kjallara Ráðhússins.
  • Smábátahöfnin - Þar lá áður íslenska víkingaskipið sem nú á sér heimahús í Njarðvík.
    Það er smíðað eftir norskri fyrirmynd. Var það Aaseborg-skipið eða Gokstad-skipið?
  • Hvalbátarnir - við Slippinn
  • Landakotskirkja
  • Háskólahverfið og Norræna húsið - Þarna eru götur nefndar í höfuð Ara og Snorra svo hér opnast þér sú flóðgátt!

Kópa-
vogur

 

Upp

  • Kópavogskirkja á Borgarholti byggð 1958-62. Frábær útsýnisstaður undir kvöldsól. Sérstök hönnun hússins og umhverfið er aðlaðandi. Gluggana hannaði Gerður Helgadóttir en neðar við sömu götu eru Listasafn Gerðar Helgadóttur og tónlistar-Salurinn.
  • Rúts-tún hefur sína sögu - gjöf til bæjarins frá hjónunum Finnboga Rúti Valdemarssyni, oddvita Kópavogshrepps, og Huldu Jakobsdóttur, bæjarstjóra Kópavogsbæjar, sem bæði voru í fyrirsvari og forgöngu fyrir Kópavogsbúa í frumbernsku þéttbýlisins á Kópavogshálsinum.
  • Kópavogshöfn - afar vel varið hafnarstæði og aðlaðandi smábátahöfn.
  • Kópavogsfundurinn - Minnismerki er á túni Kópavogshælis við Hafnarfjarðarveginn.
  • Kópavogslækurinn - Mannskaðavatn á síðustu öld.
  • Víghólarnir (Veghólarnir?) - Hæsti útsýnisstaðurinn á höfuðborgarsvæðinu - neðan Breiðholts.
  • Vatnsendi - Elliðavatn
  • Vífilfell - Bláfjöll

Garðabær

 

Upp

  • Arnarnes - Gott útsýni vestur yfir sjóinn og til Kópavogs og Reykjavíkur. Fjölskrúðug húsagerðarlist.
  • Vífilsstaðir - Berklasjúkrahúsið geymir örlagasögu um stríð - oftast upp á dauða - en líka líf og að lokum sigur á berklunum.
  • Vífilsstaðavatn - vegurinn suður með Heiðmörkinni - Afar falleg leið. Þar er ekið meðfram golfvelli. Tilheyrir hann Hafnarfirði?
Álftanes
  • Bessastaðir eru á Álftanesi. Sveitarfélagið er vel gróið og hlýlegt heim að sækja. Fjaran er stór. Upp
Hafnar
fjörður
  • Garðakirkja er í útjaðri byggðarinnar. Er hún er til vill í Álftaneshreppi?
  • Hafnarfjörður - Fallegt bæjarfélag. Stórkostlegt útsýni af börðunum á suðausturhlið bæjarins niður yfir kvosina í sólsetri og næturljósum. Mér þykir enn meira til bæjarins koma eftir að byggð voru stóru húsin í miðbænum.
  • Kaldársel - Ekið austur Selvogsgötuna hjá kirkjugarðinum og hesthúsunum. Aka má inn veginn við vatnsleiðsluna eða aðeins sunnar um slóð beint á Kaldársel við Kaldá. Þar lokast vegurinn við hlið að vatnsbrunnum Hafnfirðinga. Helgadalurinn er norðan við hólana. Eitthvað hefur umhverfismatið gleymst þegar hann var fylltur af vatni!
  • Valaból - (Þetta er stysta leiðin inn á öræfi frá höfuðborgarsvæðinu en athugaðu að í maí er leiðin ef til vill of blaut!) Þú ekur til suðurs yfir Kaldá og tekur ógreinilega slóðann - sem senn verður skýrari. Hann er grófur en með lagi ferðu hann á öllum fjórdrifs-fólksbílum og einnig á fólksbílum sem ekki eru lágir. Þú ekur inn hraunadalinn og upp barðið í botni hans. Þá kemurðu á mel þar sem er dálitil melhæð. Af henni sérðu Helgafellið framundan en til norðurs sérðu á klettahrygg sem er bakhliðin á Valahnúkum - ef hægt er að tala um bakhlið á fjalli! Fylgdu vegarslóða yfir vesturenda klettahryggsins þar sem hann er lægri. Þegar þú ekur fram með Valahnúkunum að norðan kemurðu að girðingu. Þar er gróið svæði, töluverð trjárækt og friðsæll dásemdar-reitur. Hann heitir Valaból. Í klettarananum er hellir og þar er gestabók í járnhulstri. Skilaðu þangað kveðju frá mér. Upp
Meira!
Það þarf að bæta inn í þenna lista! Sendu mér línu með hugmyndum og umsögn um sjónarhólinn. Ég bæti því inn! Upp
Tannkremið


draga
saman
seglin
með
því

hætta

sóa

Tannkremið - eins og fleira

Í áratugi þurfti ég að nota sérstakt og rándýrt tannkrem. Öll venjuleg tannkrem fóru illa með munnholið. Eftir fáein skipti voru óþægindin yfirþyrmandi. Það eina sem dugði var enn dýrara og fékkst ekki víða.

Mér hefur alltaf fundist vinningur fólginn í því að geta fengið ódýran hlut og uppgötva að hann er jafngóður þeim dýrari. Ég gríp því oft tækifæri til að prófa. Þegar kaupmáttur íslensku krónunnar var í hæstu hæðum 2007 sá ég tannkrem í Bónusi sem kostaði 80 krónur - eða fjórðung verðs margra annarra tegunda. Þetta var hið ómerkilega EuroShopper-tannkrem.

Við notkun fann ég tvennt. Í fyrsta lagi - að það var ágætt. Í öðru lagi - að það fór vel með munnholið. Sem sagt - algjört hitt.

Svo kom hrunið - í lok ársins 2008. Það er sama hvað þeir segja um að allir hafi vitað að allt væri að fara til fjandans - nema þau Geir og Ingibjörg Sólrún. Ég vissi það ekki.

Af samtíma ástæðum fór ég að hugsa um hvernig það væri að lenda í þrengingum eftir að hafa lifað í vellystingum. Ég fór að hugsa um tannkremið. Í vellystingunum nennir enginn að leiða hugann að því að stór op á tannkremstúpunni eru stór til að auka notkunina svo að unnt sé að selja hraðar. Í þrengingunum kemur að lokum sú hugmynd að það sé alveg óþarft að eyða meiru en nauðsynlegt er.

Hvað þarf mikið af tannkremi í hvert sinn? Auglýsingarnar segja: vel fullan tannbursta. Túpan endist allt upp í hálfan mánuð. Í vellystingum gerir það ekkert til. Þá er bara gaman að kaupa nýja.

Í þrengingum endar með því að manni dettur í hug að prófa minni hleðslu. 1 sentimetra. Það reynist miklu meira en nóg. 0,5 sentimetra. Það má í raun alls ekki vera meira. 0,2 sentimetrar. Það er ágætt. Túpan endist í fjóra og hálfan mánuð. Eftir hrunið hækkaði ES-túpan í 100 krónur en endist níu sinnum lengur en forðum. Og kostar ennþá minni hluta af verði annarra tegunda.

Í tannræktinni má klárlega orða það svo að hagur minn sé margfalt betri heldur en hann var á vellystinga-árunum fyrir hrun. Allt sem ég dró við mig með því að stytta kremsúluna á burstanum - hafði alltaf verið óþarft!

Hvað getur þú látið túpuna endast lengi?

Þetta á við á öllum sviðum - þótt hagræðið sé misjafnt. Upp

Tónverk

klassisk

Upp
 

Hér eru nokkur glettilega þekkt klassisk tónverk sem gaman getur verið að hafa í lagasafninu:
  • O Fortuna úr Carmina Burana eftir Carl Orff * Hefur verið víða notuð í kvikmyndum, sjónvarpsþáttum og einnig í auglýsingum.
  • Rhapsody in Blue eftir George Gershwin * Notað í mörgum kvikmyndum og í sjónvarpsefni.
  • Dies Irae úr Requiem eftir Verdi * Algengt æsandi stef í eltingarleikjum og spennusenum.
  • Habanera úr Carmen eftir Bizet * Ástarundirspil fyrir rómantískar senur.
  • Ride of the Valkyries úr Die Walküre eftir Richard Wagner * Taktföst hrynjandi undir aukandi spennu.
  • Clair de Lune eftir Claude Debussy * Píanóverk sem hefur ratað víða í skemmtibransanum.
  • 1812 Overture eftir Tsjaíkovskíj * Notað þegar magna skal væntingar og undirbúa áhrifamiklar senur.
Uppskrift

Ís Huldu

Upp

Uppskrift að ísgerð
  • Jurtarjómi 1 lítri << Menkomel paa vegetablisk basis - Whipping. Kæla hann og síðan þeyta.
  • 6 egg þeytt vel - með sykri hvítum eða púðursykri. Sett þar út í bragðefni 2-3 teskeiðar s.s. súkkulaði, líkjör, toblerone, daim, ... .
  • Ofantalið hrært saman og síðan þeytt. Sett í kæli uns neytt er.
Veggfóðrun

Veggfóður

Nytsöm úrklippa úr - því miður - óþekktu dagblaði:
  • Hitastig minnst 15 celsíusgráður svo límið þorni nógu fljótt og veggfóðrið sígi ekki á meðan.
  • Loftbóluvandræði? Mögulegt er að stinga lítið gat á bóluna. Ef lím reynist vanta má - afar fínlega (!!!) koma því inn um gatið - en gættu að yfirborði veggfóðursins sem er afar viðkvæmt þegar það er blautt.
  • Notaðu hallamál - eða lóð - til að fá veggfóðurslengjuna lóðrétta.
  • Best er að byrja við dyr eða glugga.
  • Reyndu að láta brún veggfóðurslengju vera sem allra næst horninu. 0 - 3 sm er ágætt.
  • Ef veggfóðrið er mynstrað og lengjurnar eiga að taka hver við af annarri með vissum hætti þá skaltu byrja við gluggann. Þá eru fyrstu misfellur í skugga þegar sólin skín inn um gluggann!!
  • Við rafmagnsinnstungur og þar sem ljós koma út úr vegg skal fyrst skrúfa burt lok eða ljós ef skurður má ekki sjást. Leggja svo lengjuna þurra að veggnum og skera í hana lítinn kross þar sem gatið verður. Síðan er veggfóðurlengjan límborinn og lögð á vegginn, klippt burt það sem verður fyrir og lokið skrúfað yfir. Upp

Vertu!

Vertu tillitssamur
og vertu heiðarlegur

Vertu tillitssamur! Vertu heiðarlegur! segjum við stanslaust við börnin okkar. Þegar þau feta sig áfram eftir mjóa veginum um lífsins rangala sjá þau fljótt að tillitssemi og heiðarleiki er ekki gegnumgangandi einkenni þeirra sem betur gengur að olnboga sig áfram. Þvert á móti! Þeir tillitssömu olnboga sig ekki áfram á kostnað annarra og þeir heiðarlegu eru uppteknir við það að hafa alls ekki af náunganum. Þá segjum við: Haltu áfram að vera tillitssamur og heiðarlegur! Það er ekki allt fengið með því að safna auði! Þannig stöndum við í vegi fyrir því að börnin okkar geti tekið þátt í olnbogaleik lífsins á jafnréttisgrundvelli.

Vertu tillitssamur og heiðarlegur! Upp

Öku-
maður!

Þegar við komum akandi eftir þjóðveginum á dýra bílnum okkar með dýra fólkið okkar, ástmanninn, kærustuna, eiginkonuna, nýfædda barnið okkar, uppkomna dóttur okkar, danska vininn okkar, - já - jafnvel einungis með okkur sjálfa - og skyndilega stekkur kind fyrir bílinn - þá er betra að vera búinn að gera upp hug sinn um hvað skal gera.

Fyrsta viðbragð á að vera: keyra á kindina!

Íhugaðu málið alvarlega og gerðu þetta upp við þig. Lögmálið er: alls ekki að breyta akstursstefnu bílsins nema algjörlega nægur tími sé til! Þegar þú sérð kindina er fyrsta ákvörðun þín samstundis þessi: ég keyri á þig! Síðan leyfirðu þér að íhuga hvort þú hefur ef til vill tíma til að gera mildandi ráðstafanir aðrar en bara þær að draga úr hraðanum.

Dauð kind er aðeins dálítið tilfinningalegt áfall - og ábyrgðartrygging bílsins greiðir dálitla fjárupphæð til bóndans (ennþá --- en auðvitað ætti bóndinn að greiða þér - en það kemur seinna).

Það er vissulega leitt að verða fyrir því að murka lífið úr kindinni - lítið eitt áður en bóndinn ætlaði hvort sem var að senda hana í hlutum inn í kjötbúðina - en það er léttara að lifa við það heldur en meiðsl á fólki og jafnvel stórslys vegna ósjálfráðra viðbragða við að beygja frá skepnunni.

Sama á auðvitað við um ánamaðka, köngulær, mýs og ketti, hunda, refi og fugla - líka erni og svani og raunar líka kálfa, kýr, naut, hreindýr og hesta þótt þar verði meiri hætta á ferðum fyrir þá sem í bílnum sitja. Upp

Ýmis

Hagnýt ráð - úr ýmsum áttum Upp

Kanill drepur
lyktina

Upp

Réttara er þó: Kanillykt yfirgnæfir aðra. Ef íbúðin angar af lykt sem þú ekki vilt hafa - t.d eftir matargerð - skaltu setja álpappír á eldavélarhelluna og strá á hann dálitlu af kanildufti. Hitaðu síðan uns allt fer að gufa upp - eða raunar - að brenna. Húsið skiptir um lykt þá stundina. Án álpappírs er meira vesen að hreinsa helluna.

Bíllinn
þveginn

með
vatni
og
steinolíu

Upp

DV-20.05.1999 > Í stað þess að þvo bílinn með sápu og vatni skaltu nota eina fötu af vatni og bæta einum bolla af steinolíu út í. Á eftir skaltu þurrka bílinn vel með mjúkum klúti. Ef sandur eða gróf korn eru í óhreinindum bílsins skaltu skola það burt áður en þú byrjar því annars nuddast þau í lakkið með svampinum. Annars þarftu ekki að bleyta bílinn á undan - hversu óhreinn sem hann er. Þú þarft ekki heldur að skola hann á eftir. Þegar síðan rignir á hann hripar vatnið af honum. Þetta tefur ryðmyndun. Ekki bóna bílinn eftir svona þvott.

GÓP hefur prófað þetta - margsinnis. Hreinsar vel og það perlar af bílnum á eftir.

Eggjakakan
Fréttablaðið 16.11.2006 - Kristrún Heimisdóttir:
Besta ráðið til að búa til góða eggjaköku er að hafa pönnuna logandi heita þegar eggin eru sett á hana. Þá verður kakan bæði stökkari og betri.

Engifer
við ógleði

Upp

Fréttablaðið 16.11.2006 - Kristrún Heimisdóttir:
Engifer er gott ráð við ógleði bæði hjá börnum og fullorðnum. Ég set engiferrót eða smáslettu af engiferkryddi út í vatn og þetta ráð slær á vægan flökurleika.
Fótboltaskór
í bað
Fréttablaðið 16.11.2006 - Kristrún Heimisdóttir:
Veit - sem gömul fótboltakona - að það er gott ráð að fara í fótboltaskónum í bað því þannig lagast þeir fyrr að fætinum.
Matarsódi
á glugga,
gler og
króm
DV-20.05.1999 > Matarsódi hreinsar bletti og umferðaróhreinndi af rúðum, ljósum og krómi. Nuddaðu með matarsóda sem stráð hefur verið í rakan svamp. Skolaðu á eftir.
Netpoki
á flugu-
leifar
DV-20.05.1999 > Notaðu samanvöðlaða netpoka úr plastþræði - eins og þá sem laukum er pakkað í - til að nudda skordýraklessur af bílrúðum.

GÓP hefur prófað þetta - en aðeins einu sinni. Virkaði ekki vel. Ef til vill ekki nógu fínir plastþræðir í tilrauninni.

Edik
á lím-
miða

Upp

DV-20.05.1999 > Ef opinberir starfsmenn klína límmiða á bílrúðuna er oft erfitt að ná þeim aftur af. Bleyttu þá miðann í heitu ediki. Skrapaðu síðan af með gætni og vættu áfram með edikinu uns allt er farið. Einnig má nota sítrónusafa og salatolíu. Miða nærðu af númeraplötum og stuðaranum með því að væta hann með naglalakkseyði (aceton) eða með kveikjaralegi og skafa hann svo burt með hnífi eða rakvélarblaði.
Línolía
er
tjörueyðir
DV-20.05.1999 > Bleyttu tjörublettinn með línolíu og láttu hann bíða uns hann hefur mýkst. Nuddaðu svo blettinn með tusku sem vætt hefur verið í olíunni. Einnig er sagt að nota megi hnetusmjör!
Matarsódi
í öskuna
DV-20.05.1999 > Matarsódi í öskubakkann kemur í veg fyrir að askan haldi áfram að brenna í honum.
Vaxlitur
í lakk-rispuna
DV-20.05.1999 > Ef þú kemst ekki með rispuna strax í viðgerð geturðu látið hana bíða og nuddað í hana vaxlit sem er líkur lakkinu á bílnum.

Þrífa flísarnar
þrjár
aðferðir

Upp

Fréttatíminn - 10.11.2016 >

  • (a) Matarsódi á svamp, nudda yfir óhreinindin og þvo af með vatni.
  • (b) Hrærðu saman þykka blöndu af ediki og lyftidufti - eða matarsóda og sítrónusafa - nudda því á flísarnar - láta bíða í 3-4 klst - þvo þá af með vatni og góðum klúti.
  • (c) Sítrónusafi einn og sér getur verið ágætur: skera sítrónuna í tvennt - sárinu nuddað yfir óhreininfdin - látið liggja smástund - þvo af.

Sítróna á
skurðbrettin

Fréttatíminn - 10.11.2016 > Tré - og plastbretti > Nuddaðu brettið með sítróuhelmingunum - láttu standa í 20 mín. - hreinsaðu með vatni.

Matarsódi
í niðurfallið

Upp

Fréttatíminn - 10.11.2016 > Losa stíflu með matarsóda. Þegar hægir á niðurrennslinu úr vaskinum - blandaðu saman hálfum bolla af matarsóda og hálfum bolla af ediki - helltu ofan í niðurfallið - leggðu rakan klút yfir - láttu standa í 5 mínútur - þá burt með klútinn og láttu svo heitt vatn renna niður.

Kaffipoki
á skjáinn

Fréttatíminn - 10.11.2016 > Kaffipoki er betri en örtrefjaklútur - nær rykinu vel af og skilur ekki eftir sig neinar rákir.
Rakur
gúmmíhanski
tekur hárin
Fréttatíminn - 10.11.2016 > Fyrir hunda- og kattaeigendur: límrúllur taka hár en skilja oft eftir lím sem síðar heldur enn fastar í komandi hár. Best er að strjúka af svæðinu með rökum gúmmíhanska - tekur öll hárin og skilur ekkert lím eftir.
Vöndull úr
álpappír
hreinsar
Fréttatíminn - 10.11.2016 >Erfiðar matarleifar í eldföstum formum - t.d. eftir bráðinn og grillaðan ost. Rúllaðu saman dálitlu af álpappír, settu á hann uppþvottalög og nuddaðu. Mesta furða hvað næst af.

Forsíða * Efst á þessa síðu